Van duurzame stadsontwikkeling tot vervuilingsbestrijding en van biodiversiteitsbeheer tot voorlichting over milieubeleid, lokale overheden spelen een cruciale rol bij de bevordering van milieuprogramma’s in hun lokale community’s. Milieu- en duurzaamheidsprojecten zijn complex en ingrijpend. Daarom is het zo belangrijk dat lokale overheden, bij het opstellen van plannen om deze kwesties aan te pakken, hun community’s betrekken om de prioriteiten vast te stellen en gezamenlijk actiegerichte oplossingen te bedenken.
Hoe ziet actie op het gebied van milieu en duurzaamheid eruit op het niveau van de lokale overheid en de gemeenschap? Lees hieronder hoe vijf lokale overheden deze kwesties hebben aangepakt met het participatieplatform van CitizenLab:
1. De gemeente Rijswijk vermindert de CO2-uitstoot samen met de community
De gemeente Rijswijk liet deskundig onderzoek uitvoeren naar de CO2-uitstoot en ontdekte dat de luchtkwaliteit in Rijswijk onder het landelijk gemiddelde lag. De gemeente kon een ingrijpende beslissing als het verbieden van bepaalde type auto’s uit de milieuzone echter alleen nemen samen met de gemeenschap. Daarom richtte de gemeente zich tot de inwoners en andere stakeholders om te vragen waar milieuzones konden worden ingesteld zonder daarmee het dagelijkse leven nadelig te beïnvloeden. De gemeente stelde het Actieplan luchtkwaliteit 2020-2024 op en schetste maatregelen die voor schonere lucht kunnen zorgen, zoals het verbeteren van het openbaar vervoer en het stimuleren van fietsgebruik. Vervolgens vroeg de gemeente de community naar de mening over de voorgestelde maatregelen. Daarnaast vroeg de gemeente om nieuwe ideeën. Nu raadpleegt Rijswijk de community geregeld met vragenlijsten en tijdens discussies in workshops voor de uitbreiding van milieuzones.
2. De gemeente Boom (België) combineert online en offline burgerparticipatie voor klimaatactie
Boom wendde zich tot zijn inwoners om ideeën te verzamelen voor het lokale klimaatactieplan. De gemeente had hierbij duidelijke doelstellingen voor ogen: de CO2-uitstoot tegen 2030 verminderen met 40% en het lokaal en circulair verbruik van goederen, groen en water bevorderen. Daarnaast organiseerde de gemeente Boom tussen maart en mei ook vier persoonlijke brainstormsessies om ideeën om te zetten tot acties. Daarin werden vragen gesteld als “Hoe kunnen we meer lokaal consumeren?”, “Hoe kunnen we meer recycleren en hergebruiken?” en “Hoe gebruiken we ons (regen)water efficiënt?”
3. Noodplannen van de gemeente Stirling (Schotland) voor klimaat en natuur
De gemeente Stirling spant zich in om community’s te betrekken en samen te werken om de CO2-uitstoot en het gebruik van natuurlijke hulpbronnen te verminderen. Ook maakte zij plannen voor behoud en bevordering van de natuur, en voor de voorbereiding op de gevolgen van klimaatverandering. De gemeente wil deze uitdagingen namelijk proactiever aanpakken. De gemeente deelde op haar platform documenten met achtergrondinformatie over de opwarming van de aarde en de Sustainable Development Goals van de VN. Zo kregen inwoners een sterke informatiebasis voordat ze deelnamen aan het project. Daarnaast gaf de gemeente live drie presentaties over de inhoud van het concept van haar noodplan.
De gemeente Stirling nodigde de inwoners en andere lokale stakeholders uit om commentaar te leveren op het concept van haar noodplan voor klimaat en natuur door middel van een korte peiling. Ook konden inwoners een open reactie geven. De gemeente deelde de resultaten openbaar op het platform. Vervolgens deelde de gemeente het definitieve plan en de bijbehorende strategische milieueffectrapportage met de resultaten van de bewonersenquête van 2020.
4. De regio Wunsiedel (Duitsland) verkent de mogelijkheden van duurzame energie uit waterstof
De regio Wunsiedel streeft ernaar om een pionier te zijn in Duitsland op het gebied van waterstof, als onderdeel van hun plan om CO2-neutraal te zijn in 2050. Daarom ontwikkelde Wunsiedel een innovatieve aanpak voor hernieuwbare energie met de toepassing van waterstof, met financiële ondersteuning van de landelijke regering. Voordat Wunsiedel hieraan begon, raadpleegde het bestuur de community om de belangrijkste uitdagingen en mogelijkheden op het gebied van hernieuwbare energie te identificeren. Het bestuur wilde met name diegenen bereiken die het meest te maken krijgen met veranderingen in het vervoer, zoals vrachtwagenchauffeurs en gebruikers van knooppunten van het openbaar vervoer. Met behulp van een online participatieplatform heeft het bestuur een van oudsher moeilijk onderwerp ontleed door eenvoudige vragen te stellen zoals: “Wat heeft uw bedrijf nodig om over te schakelen op waterstof als energiebron?” en “Welke uitdagingen verwacht u?”
5. Franse burgerberaden bepalen prioriteiten in de ecologische transitie
De European Association of Innovation Consultants organiseerde in het kader van het Franse voorzitterschap van de EU een burgerberaad genaamd #jesuisEUcolo. Dit burgerberaad betrok de community bij het definiëren van de belangrijkste onderzoeksthema’s voor de ecologische transitie. Deze belangrijkste thema’s liggen aan de basis voor de toewijzing van een onderzoeks- en innovatiebudget van maar liefst 95,5 miljard euro. Op hun digitale participatieplatform deelde de vereniging de nodige informatie over Horizon Europa, het belangrijkste financieringsinstrument achter het project. Daarnaast verzamelde de organisatie ideeën van de community om de ecologische transitie te helpen versnellen. Na vier maanden van overleg op het platform zal de organisatie een workshop organiseren om de belangrijkste resultaten, lessen en een samenvatting van de burgervoorstellen te presenteren.
Burgerparticipatie voor milieu- en klimaatprojecten
Burgerparticipatie helpt overheden om complexe kwesties aan te pakken, zoals klimaatverandering, het milieu en duurzame ontwikkeling. Gemeenten kunnen tegenwoordig van alles doen om deze problemen aan te pakken. Burgerparticipatie zorgt voor het gezamenlijk ontwikkelen van oplossingen en verstrekt out-of-the-box-denken.
