Onze zomers worden steeds heter en droger. In Zuid-Europa en andere gebieden ter wereld zien we hoe bosbranden elk jaar opnieuw hele stukken land opslokken. Als we onze steden en gemeenten weerbaar willen maken tegen de mogelijke gevolgen van de klimaatopwarming, moeten we ook hier nadenken hoe we onze steden groener en klimaatrobuuster kunnen maken.
Die missie neemt de stad Leuven dan ook erg serieus. “De voorbije lente en zomer met extreme hittegolven en droogteperiode maakten nog maar eens duidelijk hoe belangrijk het is om te investeren in een groene en klimaatrobuuste stad”, vertelt David Dessers, bestuurder van klimaat en duurzaamheid.
Met de grootschalige “Hier dringt het door!”-campagne wil de stad volop inzetten op ontharding. Wat dat concreet betekent? Meer groen, minder beton. Leuven wil namelijk per 2030 behoren tot één van de honderd klimaatneutrale én smart cities. De stad gaat daarom volop voor de aanpak van klimaatverandering én klimaatadaptatie.
Een groenere publieke ruimte
Een groene stad heeft natuurlijk veel voordelen. Groene plekken in de stad bieden een natuurlijke oase waarin inwoners kunnen wandelen, sporten, spelen en ontspannen, wat hun algemene gezondheid en levenskwaliteit ten goede komt. Maar een groenere stad biedt ook verkoeling tijdens hete zomers, en zorgt ervoor dat regenwater makkelijker in de bodem kan dringen. Dit gaat wateroverlast en oververhitting tegen, en houdt bovendien de grondwatervoorraad op peil. En dus ging de stad op zoek naar plekken om asfalt en beton te vervangen door groene, natuurlijke bodems.
“Waar het kan, breken we bestrating op en planten we groen aan. Bij elke heraanleg van een straat kiezen we voor meer groen in plaats van verharding.”
Bestuurder van openbare werken Dirk Vansina
Burgervoorstellen voor ontharding
Uiteraard deed het bestuur dit niet alleen, maar in samenspraak met de Leuvenaars zelf. De campagne had als doel om inwoners en andere betrokken partijen te informeren en inspireren om zelf “hun steentje weg te dragen.” Op het digitale platform van de stad deelde het bestuur het project op in verschillende fases op de tijdlijn. Zo was vanaf het begin duidelijk hoe het project zou verlopen en wat deelnemers precies konden verwachten.
In een eerste fase konden inwoners aangeven welke plekken ze geschikt vonden om te ontharden. Die ideeën konden ze vastpinnen op een interactieve kaart. Inwoners die liever niet wilden werken met een digitale kaart konden hun ideeën aandragen via een formulier. 309 inwoners deelden in totaal 139 ideeën, waarop 770 stemmen en 109 reacties kwamen.
De jury koos acht ideeën uit om om te zetten in concrete plannen. Die ideeën maakte de gemeente bekend in een filmpje en op de website.
Communicatiestrategie voor participatie
Het succes van Leuven is voor een groot te deel te danken aan de communicatiestrategie. Zo maakte het team een speciale website voor de campagne en verspreidde de boodschap via een filmpje, stadsmagazines en nieuwsbrieven om zo veel mogelijk mensen te bereiken. Het belang van vergroening, ontharding en waterinfiltratie werd telkens duidelijk uitgelegd.
Leuven merkte overigens dat het bij een langer project als ‘Hier dringt het door’ niet nodig is om alle communicatiemiddelen meteen op het eerste moment in te zetten. Het loont om je project te lanceren en later te bekijken wanneer een boost nodig is.
Na afloop vond het participatieteam het ook belangrijk om iedere inwoner feedback te geven. Geen algemeen antwoord, maar op individueel niveau. Met veel deelnemers wordt dit veel werk en daarom koos Leuven voor antwoorden in clusters.
Tot slot stelde Leuven zich de vraag: waar begint en stopt participatie? Na de selectie van de ideeën willen inwoners natuurlijk een update over de uitvoering. Daarbij legt het bestuur op een laagdrempelige manier uit waarom bepaalde plekken gekozen zijn.
Leuven blijft vergroenen
De stad betrekt burgers niet enkel via dit digitale participatieproject. Het bestuur maakt ook financiële middelen vrij om premies uit te reiken voor de installatie van groendaken, regenwaterputten, infiltratievoorzieningen of voor- of geveltuintjes. Bovendien kunnen ze aan een voordelige prijs bomen en planten aankopen om die tuintjes van groen te voorzien. Zo wil het bestuur inwoners stimuleren om ook op privéterrein meer in te zetten op ontharding. Want alleen als iedereen aan hetzelfde zeel trekt, kan er tastbare verandering plaatsvinden.
