De beste resultaten behaal je door online en offline inspraakmethoden op elkaar te laten aansluiten. Dat ondervond ook het Zuid-Hollandse Nieuwkoop. Voor de derde editie van haar ‘Ideeënmarkt’ trok de gemeente de kaart van hybride participatie en dat gaf een mooie boost aan de participatiegraad en dialoog tussen raadsleden en inwoners.
Drie jaar geleden introduceerde Nieuwkoop een innovatief concept genaamd de ‘Ideeënmarkt’ (toen nog ‘motiemarkt’). Bij dit initiatief kunnen inwoners ideeën aandragen om de gemeente, hun wijk of de dorpskernen beter, mooier, socialer, veiliger, groener, milieuvriendelijker of levendiger te maken.
Op de dag van de ideeënmarkt gaan raadsleden het gesprek aan met de inwoners die de meest haalbare suggesties deden. Het is dan aan inwoners om de raadsleden ervan te overtuigen hun idee te adopteren en samen met hen uit te werken tot een motie (een verzoek aan het college van burgemeester en wethouders) of een amendement bij een raadsbesluit. De leden van de gemeenteraad stemmen uiteindelijk over dat idee in de vergadering over de financiële stukken.
Wisselend succes
Na een veelbelovende eerste editie stuitte het project echter op een uitdaging die veel gemeenten bekend in de oren zal klinken: een stabiele participatiegraad behalen.
De eerste Ideeënmarkt, die in 2021 plaatsvond tijdens de COVID-pandemie, verliep noodgedwongen volledig online. Dankzij het participatieplatform kon Nieuwkoop toch een mooie participatiegraad optekenen en een diverse pool aan ideeën verzamelen.
Al is online geen wondermiddel. Zo vinden niet alle inwoners het even makkelijk om hun ideeën via Zoom te moeten ‘pitchen’.
Toen de gemeente daarop voor de tweede editie in 2022 overging op een volledig offline format, zagen ze een aanzienlijke daling van zowel het aantal ingediende ideeën als het aantal deelnemers. Het offline proces verhoogde duidelijk de drempel voor participatie.
“Na de pandemie denk je makkelijk: we kunnen dit proces wel weer volledig offline doen. Het kwam simpelweg niet in ons op om voor een hybride aanpak te kiezen. We hebben de Ideeënmarkt toen vormgegeven zoals we deze ooit in gedachten hadden vóór de pandemie.”
Frank Boelkens, Gemeente Nieuwkoop
Het beste van digitaal en fysiek combineren, met een participatieplatform als brug
Nieuwkoop liet zich echter niet uit het lood slaan door het mindere resultaat. Frank Boelkens: “We begrepen dat we een mengvorm moesten toepassen, een hybride vorm: het idee indienen via het platform en de inwoner de mogelijkheid geven dit in het gemeentehuis toe te komen lichten.”
Het participatieplatform kreeg opnieuw een sleutelrol: het was voor de derde editie weer de plek waar je als inwoner ideeën kon indienen. Tegelijk houdt de gemeente hen er op de hoogte van de offline participatiemogelijkheden. De markt waar raadsleden met de inwoners de populairste ideeën bespreken vond opnieuw fysiek plaats, maar dankzij de handige tijdlijnfunctie op het CitizenLab-platform is er ruimte om daarover online terug te koppelen.
Het is mooi om te zien hoe gemeente Nieuwkoop continu blijft zoeken naar de meest doeltreffende inzet van het platform en niet bang is om haar participatiestrategie indien nodig aan te passen.
Pauline van Heerdt, Government Success Manager Nederland
Dankzij de tijdlijnfunctie hebben inwoners een duidelijk zicht op het participatieproces en wanneer ze kunnen meedenken. Bovendien kun je per fase van je project de nodige info delen of vragen stellen om de input op te halen die je nodig hebt.
“De drempel om een idee voor te leggen aan de raad wordt door het platform echt verlaagd”, aldus Frank. “Normaal gesproken stuurt een inwoner een idee per e-mail aan een raadslid. We staan er onvoldoende bij stil hoeveel stappen een inwoner daarvoor moet doorlopen: mailadres van een raadslid opzoeken op de site van de gemeente, een officiële mail schrijven met aanhef, aanleiding, conclusie. Dat is voor veel mensen echt al een uitdaging. Bovendien: aan welk raadslid stuur je je idee? Als dat raadslid het idee niet oppakt, raken veel mensen al ontmoedigd en sturen het niet door naar een andere partij. Op het platform heb je binnen 5 minuten uitgelegd wat je idee is. Fotootje erbij en klaar.”
De drempel om een idee voor te leggen aan de raad wordt echt verlaagd. Op het platform heb je binnen 5 minuten uitgelegd wat je idee is. Fotootje erbij en klaar.
Frank Boelkens, Gemeente Nieuwkoop
Voorbeeld van enkele ideeën gedeeld op het platform
De gemeente beantwoordde de meest gestelde vragen op de pagina waar inwoners hun ideeën konden delen. Dankzij de uitgebreide lay-outopties van het platform kun je zo’n FAQ makkelijk toevoegen.
Hybride aanpak wierp z’n vruchten af
Dankzij de toegankelijkheid van digitale participatie wist de gemeente opnieuw meer inwoners te overtuigen om mee te doen. Dat in combinatie met de persoonlijke touch en voordelen van een goede offline dialoog zorgden voor een constructief participatieproject.
Frank: “De hybride aanpak heeft goed gewerkt. Zelf geloven we dat we het potentieel van het platform nog niet ten maximale hebben benut. Zo hebben we niet gewerkt met het geven van up- en downvotes om raadsleden ook mee te kunnen geven hoe populair een idee is. Dat is misschien iets voor een volgende keer.”
Op naar editie nummer vier!
De ervaring van de gemeente Nieuwkoop met de Ideeënmarkt laat zien hoe belangrijk het is om je participatiestrategie aan te passen aan veranderende omstandigheden en de wensen van je inwoners. Het doeltreffende gebruik van ons participatieplatform in combinatie met persoonlijke interactie biedt een krachtig kader om inwoners te betrekken bij de beleidsvorming.
