In januari 2022 treedt de Omgevingswet in werking. Een van de gevolgen is dat participatie een belangrijkere pijler wordt. Dat geldt dus ook voor de formulering van de omgevingsvisie. Maar hoe geef je als gemeente vorm aan deze participatie?
Deze blog is een fragment uit onze handleiding voor gemeenten voor participatie in de omgevingsvisie, die je hier gratis kan downloaden.
De omgevingsvisie moet geformuleerd worden middels burgerparticipatie. Zo wordt bovendien draagvlak gecreëerd onder de inwoners. Daarnaast krijgen gemeenten ook motiveringsplicht. Dat betekent dat ze moeten aangeven hoe burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties betrokken worden bij de voorbereiding van de omgevingsvisie, en wat de resultaten daarvan zijn.
Maar hoe geef je als gemeente invulling aan de participatie voor de omgevingsvisie? Het terugkerende antwoord op deze vraag is dat dit maatwerk is. Elke gemeenschap is anders en heeft andere noden. Gemeenten krijgen veel ruimte binnen de Omgevingswet, iets wat voor de ene als vrijheid aanvoelt en voor de andere net als een obstakel. Want hoe ga je van start?
Nu de officiële start van de wet in zicht is, is dit het moment om serieus aan de slag te gaan. Het volgende stappenplan voor de omgevingsvisie helpt je alvast op weg met het concreet maken van je participatiestrategie.
Het stappenplan voor een geslaagd participatieproces
- Start eenvoudig ?
- Kies een klein en tastbaar project uit om mee van start te gaan.
- Betrek je burgers vanaf het begin van het proces.
- Besluit wie je betrekt ????
- Maak afwegingen rondom representatie, inclusiviteit en mate van belang.
- Hou altijd alle burgers op de hoogte van de voortgang van het project.
- Structureer het interne proces ?
- Zorg dat de beleidsmakers aan boord zijn.
- Verdeel de verschillende taken en verantwoordelijkheden, zoals project management, communicatie en IT.
- Overweeg verschillende vormen van participatie ?
- Besluit in welke mate je je inwoners wil betrekken.
- Bepaal of je voor online, offline of een hybride vorm van participatie kiest.
- Overweeg wat je doet met het right to challenge.
- Centraliseer het proces ?
- Zorg voor een duidelijke tijdlijn.
- Centraliseer trajecten gemeentebreed.
- Werk lokaal, schaal later ?
- Start met een pilot in een buurt of wijk.
- Zet in op een testperiode van ca. 8 maanden.
- Creëer vertrouwen door transparante communicatie ?
- Geef tussentijdse updates.
- Stel duidelijke regels op.
- Weet dat je ‘nee’ mag zeggen.
Voor heel Nederland is de Omgevingswet, en alle instrumenten die er onder vallen, nieuw terrein. Gelukkig zijn er daardoor veel verschillende hulpbronnen om je als gemeente op weg te helpen. Ook wij hebben de nodige informatie voor je verzameld. We hebben een gloednieuwe landingspagina gebouwd die je inspiratie, uitleg en context geeft over de omgevingsvisie.
