Dat AI ‘hot’ is, valt niet te ontkennen. Nu de technologie hele industrieën op z’n kop zet, vragen ook lokale besturen zich af hoe zij AI kunnen inzetten. En terecht, want met AI kun je bijvoorbeeld je efficiëntie aanzienlijk verhogen en ervoor zorgen dat participatieprojecten nog beter worden.
Digitalisering leeft bij lokale overheden. Er valt immers heel wat te winnen door in te zetten op technologie: van efficiëntere processen tot een betere dienstverlening naar de inwoners. Bovendien staat het buiten kijf dat veel steden en gemeenten de druk voelen om te besparen, maar daarbij de kwaliteit en output van de diensten die ze leveren moeten bewaren. Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat ze de mogelijkheden van AI onderzoeken. Uit recent onderzoek blijkt dat je dagelijks tot wel 1,55 uur – oftewel 390 uur per jaar – kunt besparen door AI-tools te gebruiken.
Waar zijn de fans van AI?
Zoals bij elke introductie van nieuwe technologie geldt: haastige spoed is zelden goed. We staan nog aan het begin van de AI-revolutie en nog niet iedereen staat evenveel open voor het gebruik van AI in overheidsprocessen. Het is belangrijk om je daarvan bewust te zijn en die informatie in het achterhoofd te houden als je straks processen hertekent en AI implementeert.
Grosso modo zou je medewerkers in drie categorieën kunnen indelen:
1. De optimisten
We zitten midden in alweer een technologische revolutie en deze groep vindt het geweldig. Ze spelen graag met de mogelijkheden die generatieve AI biedt. Het gaat hier om de zogeheten ‘early adopters’: ontwikkelaars, liefhebbers van technologie en, niet verrassend, Gen Z’ers. Zij staan al te popelen om ermee aan de slag te gaan.
2. De nieuwsgierigen
Het zoekwoord ‘generatieve AI’ bereikte voor het eerst een piek in populariteit in februari 2023. Als deze gebeurtenis iets aangeeft, dan is het wel hoezeer AI de maatschappij tot de verbeelding spreekt.
Deze groep is geïnteresseerd in technologie, maar wil bewijs van de doeltreffendheid ervan. Dit zijn de mensen die heel wat informatie uitpluizen en die durven met de tool te experimenteren. Hen kun je overtuigen met case study’s en echte gebruikersverhalen. Misschien herken je jezelf wel hierin?
3. De sceptici
Tot slot is er natuurlijk nog de groep die aan de impact van AI twijfelt. Sommigen denken dat AI hun werk nog ingewikkelder zal maken, vaak omdat ze aanmoediging en training van hun organisatie missen.
Anderen zijn van mening dat AI geen positieve invloed zal hebben op hun werk. Bovendien is er nog veel ongerustheid over de privacy van gegevens.
Het is belangrijk om deze niet weg te lachen, maar met de medewerkers in kwestie in gesprek te gaan en hun twijfels weg te nemen. Ook hier toon je best de positieve impact aan met case study’s en echte gebruikersverhalen. Zorg daarnaast ook voor opleiding en ondersteuning.
5 toepassingen van AI voor lokale besturen
1. Sneller content creëren
Goede communicatie is essentieel, zeker voor participatie, maar kan soms aanvoelen als een extra uitdaging. Misschien zit je creatief even vast, of heeft je team het zodanig druk dat er maar weinig tijd is om een kladversie echt helemaal op punt te zetten. AI-tools zoals ChatGPT kun je perfect gebruiken als assistent tijdens je creatieve proces om zo sneller content te creëren. Het helpt je bijvoorbeeld persberichten, projectbeschrijvingen of aantrekkelijke posts voor sociale media te schrijven.
2. Efficiënter met inwoners communiceren
Je kent het vast wel: de telefoon die continu rinkelt. Inwoners willen afspraken maken, vragen stellen of aanvragen indienen. Met een chatbot die veelgestelde vragen kan beantwoordne, kun je de druk voor een deel wegnemen. De gemeente Goes heeft met haar chatbot Guus naar eigen zeggen een primeur in Nederland: ze zijn de eerste met een chatbot op de website die gebruikmaakt van kunstmatige intelligentie.
3. Rapporten en gedetailleerde documentatie opstellen
Vergaderingen zijn cruciaal, maar het ordenen van de notities achteraf kan tijdrovend zijn. Tools zoals ChatGPT kan ze, in welke toestand dan ook, voor je omzetten in korte samenvattingen. Geef het de tekst en je krijgt een duidelijke samenvatting van de belangrijkste discussiepunten, beslissingen en actiepunten.
Soms vereist een bepaald project een snel begrip van complexe onderwerpen. Of je nu de fijne kneepjes van lokale wetgeving, stedenbouwkundige concepten of een ander onderwerp moet begrijpen en helder communiceren naar anderen, je kunt ChatGPT om eenvoudige uitleg vragen in plaats van uren websites te doorploegen.
4. Je participatiestrategie verfijnen
Als participatieprofessional weet je als geen ander wat voor een uitdaging het telkens opnieuw is om projecten te ontwerpen waarmee je een zo divers mogelijke groep aanspreekt en inspeelt op de participatievoorkeuren van zo veel mogelijk inwoners.
Met tools zoals ChatGPT kun je je strategische proces versnellen en zelfs op frisse ideeën komen. Zo kun je interne en externe gesprekken nabootsen, ideeën opdoen over evenementen die je kunt organiseren of welke participatiemethoden het meest geschikt zijn om bepaalde groepen inwoners te bereiken.
5. Data analyseren
Je inwoners weten te bereiken en hun meningen verzamelen is één ding, de input analyseren is vandaag minstens een even grote uitdaging. Participatieteams bijvoorbeeld beschikken vaak niet over de tijd, vaardigheden of de juiste hulpmiddelen om de bijdragen efficiënt te verwerken. Hoewel lokale overheden overtuigd zijn van de voordelen van datagestuurde besluitvorming, botsen velen op een tekort aan goede data-analisten.
AI kun je inzetten voor geavanceerde analyses die cruciaal zijn voor beleidsvorming en dienstverlening. Het helpt om enorme hoeveelheden data snel en nauwkeurig te verwerken. Zo kan AI helpen om patronen en trends te identificeren in zaken als verkeersstromen, energieverbruik, of feedback van inwoners
AI en burgerparticipatie: van artificiële naar reële meerwaarde
Benieuwd hoe je AI specifiek kunt inzetten tijdens participatieprojecten? In onze gids ‘Kunstmatige intelligentie toepassen in participatie’ verkennen we het potentieel voor lokale overheden om de stem van inwoners te versterken en zoomen we met name in op de voordelen en toepassingen voor participatie. Inclusief een handig spiekbriefje met gebruiksklare prompts!
