Door de collectieve intelligentie van de community aan te boren kunnen overheden beter beleid creëren. Dat is logisch ook, want inwoners kennen de stad als hun broekzak en weten vaak precies waar de lokale prioriteiten liggen. Steeds meer lokale overheden zien het bovendien als een meerwaarde om zich specifiek (ook) op jongeren te richten. Jongeren ervaren de stad op een andere manier dan volwassenen en zitten vaak vol ideeën om hun lokale community te verbeteren, aangenamer en duurzamer te maken. Toch blijft jongerenparticipatie voor veel overheden nog een vraagstuk.
Dendermonde (ca. 46 000 inwoners) besloot een antwoord te formuleren op dat vraagstuk. In het kader van haar meerjarenplanning besloot de Oost-Vlaamse stad om jongeren tussen 12 en 18 jaar te betrekken bij het vormgeven van hun stad. Dat deden ze via het Jongerenbudget, een burgerbegroting op maat van de jeugd, die uitgerold werd op het digitale participatieplatform.
“We vinden het als stad belangrijk om ook jongeren meer bij ons beleid te betrekken. Met dit project wilden we hen de kans bieden hun ideeën te delen en ze ook te realiseren.”
Karen Maes, dienst communicatie bij Stad Dendermonde
En jong geleerd is oud gedaan, hoopt Dendermonde. De stad doet een poging om de jongeren op lange termijn bij het beleid te betrekken door ze te laten proeven van participatie.
Het Jongerenbudget: een proces in vijf fasen
De bedoeling van het Jongerenbudget? 10.000 euro verdelen over de beste, populairste projecten die Dendermonde een fijnere plek zullen maken voor jongeren. Om het project te stroomlijnen werd het proces opgedeeld in verschillende fasen.
- Ideeënverzameling
In een eerste fase werden Dendermondse jongeren tussen 12 en 18 gevraagd om hun ideeën voor de stad op het platform te delen. Het bestuur legde daarvoor een paar selectiecriteria vast. De projecten mochten hoogstens 2500 euro kosten, konden geen andere lokale subsidies ontvangen en moesten binnen zes maanden uitgevoerd kunnen worden. Het was ook belangrijk dat de indiener van het voorstel zelf betrokken zou zijn bij de uitvoering. - Analyse en selectie
In een tweede fase werden de verzamelde ideeën geanalyseerd en werd een eerste selectie gemaakt op basis van bovenstaande richtlijnen. Stad Dendermonde gaf jongeren ook concrete feedback over hun ingediende ideeën, zodat ze er zeker van konden zijn dat hun stem ook echt gehoord was. - Stemming
In deze fase werden de geselecteerde ideeën in stemming gebracht. Deelnemers konden drie stemmen uitbrengen op de projecten die ze het waardevolst vonden. Er werd bovendien een jury samengesteld met drie politieke vertegenwoordigers, twee experts en vijf jongeren. Ook bij de finale beslissing kregen jongeren dus een plek aan de tafel. - Budgetverdeling
In de voorlaatste fase boog de jury zich kritisch over de ideeën die de meeste stemmen hadden vergaard, en werd beslist hoe het budget verdeeld zou worden. - Het verdict
In december 2022 werden de winnende projecten bekendgemaakt. Drie projecten kregen elk 2000 euro: het geld ging naar de aanleg van een chillplek, het plaatsen van een fitnesstoestel op speelplein De Vliet en een ‘Dirt Jump’-parcours. Er waren nog vier andere winnaars, die elk 1000 euro kregen. Zij hadden voorstellen gedaan over waterkraantjes, een pop-up tweedehandsmarkt, een graffitimuur en een ‘Fab Lab’.
Dendermonde heeft het vrijgemaakte budget verdeeld over zeven winnende voorstellen die voldeden aan de selectiecriteria en de meeste stemmen hebben verzameld in de stemmingsfase.
“Om jongeren aan te moedigen deel te nemen, zijn we in hun leefwereld gestapt. We hebben naast online communicatie, het project zichtbaar gemaakt op plekken waar jongeren samenkomen, zoals speelpleinen en lokalen van jeugdverenigingen.”
Karen Maes, dienst communicatie bij Stad Dendermonde
Waarom jongerenparticipatie zo belangrijk is
Door jongeren te laten meebeslissen maakt Dendermonde de stad een fijnere plek voor nog meer mensen binnen de community. Bovendien heeft Stad Dendermonde er baat bij dat een nieuwe generatie, die op een heel eigen manier naar de toekomst kijkt, een frisse blik op de toekomst werpt. Tenslotte zijn zij het die die toekomst zullen bepalen.
Maar jongerenparticipatie heeft nog een ander, heel belangrijk voordeel. Als je communityleden vanaf een jonge leeftijd vertrouwd kan maken met het besluitvormingsproces, help je hen uitgroeien tot betrokken burgers die het belangrijk vinden om mee te denken. Dit is één van de doeltreffendste manieren om op de lange termijn een sterke participatiecultuur uit te bouwen en mensen te motiveren om te blijven deelnemen. En dat maakt je lokale community— en je besluitvorming— alleen maar sterker.
“Jongeren betrekken vraagt om een specifieke, laagdrempelige aanpak en een goed uitgedachte campagne. Dat heeft Dendermonde in dit geval zeker mooi aangepakt door in te zetten op online en offline kanalen. Ook het platform Speak Up Brussels! Is een mooi voorbeeld van hoe je jongeren en jeugdorganisaties kunt uitnodigen om hun stem te laten horen over de toekomst van hun stad.”
Claire Tobback, Government Success Manager Vlaanderen
Zelf een burgerbegroting opzetten?
Plan een gesprek met een van onze ervaren participatie-experts en ontdek wat ons platform voor je kan doen.
