Voor inwoners is participatie een van de vele dingen waar ze tijd voor moeten vrijmaken. En dus vraag je jezelf waarschijnlijk af hoe je je participatieproject aantrekkelijker en interessanter maakt. Het goede nieuws is dat er heel wat creatieve manieren zijn om de leden van je community enthousiast te maken en bij het beleid te betrekken. We stellen je voor: creatieve participatie.
We moedigen lokale overheden en organisaties natuurlijk altijd aan om betekenisvolle participatieprojecten uit te voeren, maar dat wil niet zeggen dat er geen ruimte is voor plezier en leuke activiteiten. Je participatieplatform moet namelijk een plek zijn waar inwoners en andere betrokkenen graag naar terugkeren wanneer er nieuwe mogelijkheden zijn om input te geven en te discussiëren.
De elementen van creatieve participatie
Écht creatieve participatieprojecten zijn natuurlijk uniek, en op maat ontwikkeld van de gemeente en community in kwestie. Toch zijn er verschillende elementen die de meeste creatieve participatieprojecten met elkaar gemeen hebben. Op één staat natuurlijk dat ze leuk zijn. Maar er zijn nog andere creatieve uitgangspunten om rekening mee te houden:
- Ze zijn zijn uitnodigend en inclusief. Creatieve projecten zijn meestal bedoeld voor de hele community. Iedereen moet zich dan ook welkom voelen om mee te doen. Denk er bijvoorbeeld aan om een welkomstboodschap te verspreiden die mensen aanmoedigt om echt mee te doen in plaats van stilletjes toe te kijken.
- Ze zijn informatief en gelijkmakend. Kennis is macht, en het is belangrijk om dit te erkennen in je participatieprojecten. Maak het speelveld gelijk door nodige en nuttige achtergrondinformatie te delen, zodat iedereen dezelfde info heeft. Alleen zo kan je projecten echt inclusief maken.
- Ze zetten het belang van participatie in de verf. Creatieve projecten mogen dan een luchtig karakter hebben, ze moeten wel degelijk een echte invloed hebben op de community. Als je vooraf duidelijk maakt hoe je de uiteindelijke input zal gebruiken, krijgt je community het gevoel dat participatie de moeite waard is.
6 voorbeelden van creatieve participatie
Ons netwerk van meer dan 300 overheden en organisaties bewijst het keer op keer: creatieve participatie biedt de perfecte combinatie van plezier en effect. Hieronder vind je enkele voorbeelden van creatieve projecten uit onze belangrijkste markten.
België: Lokeren maakt inclusieve waarden zichtbaar
De gemeente Lokeren wilde haar regenboogstoep graag naar een hoger niveau tillen. Daarom richtte het bestuur zich tot haar inwoners om ideeën te verzamelen om de symbolische regenboog een blijvende plek in de stad te geven. Om het project onder de aandacht te brengen en betrokkenheid te stimuleren, kwam het bestuur met een creatief idee op de proppen. Ze plaatsten een bushalte met een regenboog op het Marktplein en deelden er informatie over het participatieplatform van Lokeren.
Nadat er verschillende participatiefasen doorlopen waren— van ideeënverzameling tot optieanalyse—besloot de gemeente te kiezen voor een picknickbank in regenboogkleuren, open voor het publiek, in het midden van de stad. En zo zorgde een sprankel creativiteit voor het verankeren van de gastvrije en inclusieve waarden van de stad!
Nederland: “Lunchen met de burgemeester” in Den Helder
Burgemeester van Den Helder, Jan de Boer, startte het project “Lunchen met de burgemeester” op het participatieplatform van de gemeente. In de eerste fase nodigde de gemeente de deelnemers van het platform uit om zich in te schrijven. Daarna deelde burgemeester een video waarin hij acht namen uit een hoed trok, om zo te laten zien dat de gekozen deelnemers willekeurig waren geselecteerd.
Uiteindelijk deelde de gemeente een video en foto’s van het lunchevenement om de hele community op de hoogte te houden van de voortgang en de discussies. De burgemeester creëerde een huiselijke setting voor inwoners, zodat ze een informeel maar diepgaand gesprek konden voeren met het stadsbestuur. Zo zette de burgemeester een nieuwe standaard voor leiderschap en leidde hij de inwoners op een creatieve manier naar het platform, zodat ze in de toekomst vaker deelnemen aan participatieprojecten!
Duitsland: Bad Dürkheim houdt een enquête bij de community over wijnvoorkeuren
De Duitse gemeente Bad Dürkheim wilde graag hun community offline betrekken, maar ook aan de slag gaan met digitale participatie. De gemeente begon daarom met een ludiek project.
Normaal gezien zou de nieuwjaarsreceptie van de gemeente zo’n 1000 bezoekers trekken, maar deze werd uitgesteld door de pandemie. Om weer op dreef te komen, koos het stadsbestuur daarom voor een voorjaarsreceptie in de wijnstreek. Als onderdeel van hun communicatieplan gebruikten ze het participatieplatform om in een enquête te polsen naar de wijnvoorkeuren van de aanwezigen.
Dit is een creatieve manier om klein te beginnen, betrokkenheid makkelijk te maken en meer aandacht te genereren voor zowel het participatieplatform als de nieuwe voorjaarsreceptie. Sterk!
Frankrijk: Antony knapt een bos op en deelt video-updates
Bois de l’Aurore, een bos nabij de Franse gemeente Antony, werd na een storm in 2018 zwaar beschadigd. De gemeente wilde het gebied graag herstellen door het bestendiger te maken tegen extreme weersomstandigheden, en zo ook de biodiversiteit te beschermen.
De gemeente startte dan ook een herstelproject dat het gebied aantrekkelijker maakte om te wandelen, te spelen en te recreëren. Om de community op de hoogte houden over de verschillende fases van de raadpleging en de voortgang van het project, deelde de gemeente video-updates vanuit het bos. Een slimme manier om de voortgang van een project visueel te laten zien.
Verenigde Staten: Durango bekijkt toerisme vanuit een ander perspectief
Toerisme is een belangrijk onderdeel van de economie van La Plata County, waarvan Durango de hoofdstad is. Wanneer de gemeente Durango haar participatieplatform opstartte, wilde het bestuur zowel de wensen van inwoners als bezoekers in acht nemen. Een van de projecten richt zich op een aspect van het toerisme dat vaak wordt overgeslagen— wat juist niet gepromoot moet worden.
De gemeente deelde enquêtes met de community over de verborgen geheimen van de streek die de community ook graag verborgen wilde houden. Zo kon de gemeente bepalen over welke plaatsen ze niet moesten adverteren, om deze plaatsen speciaal en beschermd te houden. Naast deze interessante invalshoek voor het project stimuleerde de gemeente ook betrokkenheid met weggeefacties. Zo meldden nog meer mensen zich aan op het platform.
Verenigd Koninkrijk: Wokingham viert het platina jubileum van Queen Elizabeth
Het Jubileumproject van Wokingham, dat meer dan 7000 geregistreerde deelnemers telt, gaf de betrokkenheid op het platform een impuls. Bij dit project konden inwoners op het platform van Wokingham een feestelijke boodschap delen voor het platina jubileum van Queen Elizabeth.
Inwoners hadden de optie om zowel offline als online bij te dragen door verhalen en herinneringen aan de koningin en voorgaande jubileumfeesten te delen. Ook konden inwoners festiviteiten rondom het jubileum delen op een interactieve kaart. Zo trokken ze andere mensen naar straatfeesten, borrels en andere publieke evenementen.
Creatieve participatie: het is overal mogelijk
Misschien wil je op een ludieke manier met participatie van start gaan. Of misschien wil je met een opvallend project meer deelnemers overtuigen om bij te dragen. Wat het ook is, we hopen dat deze tips en praktijkvoorbeelden je geïnspireerd hebben om de volgende stap te zetten.
Meer weten over het beginnen van je eigen participatieproject? Lees hier verder:
- Casestudy: Hoe 5 Vlaamse gemeenten hun kernen cocreëren