Digitale participatie helpt gemeenten in alle uithoeken van Vlaanderen—en ver daarbuiten—om gebruik te maken van de collectieve intelligentie en in samenspraak met inwoners en communityleden de publieke ruimte vorm te geven. Dat is belangrijk, want inwoners kennen je stad of gemeente beter dan wie ook, en kunnen je helpen de juiste prioriteiten te stellen in het toewijzen van middelen of het treffen van nieuwe maatregelen. Hier vind je alvast vijf praktijkvoorbeelden van Vlaamse gemeenten die beroep doen op de kennis van hun inwoners om hun kernen te cocrëeren.
Herinrichting van de Markt in Berlaar
De dorpskern is het bruisende hart van Berlaar, en dus wilde het bestuur inwoners en andere belanghebbenden betrekken bij de vernieuwing. Dat deed de gemeente op verschillende manieren. Op het digitale participatieplatform konden inwoners en andere betrokkenen deelnemen aan peilingen en zo hun prioriteiten delen. Dit werd versterkt met de oprichting van digitale Toekomstcafés, waarin een groep geëngageerde burgers en lokale betrokkenen samen discussieerden over de toekomst van Berlaar.
Op basis van de besproken onderwerpen en de gedeelde ideeën stelde het bestuur verschillende scenario’s op voor het nieuwe ontwerp van het Marktplein. De details van deze ontwerpen zijn nog niet finaal, maar geven wel de grote lijnen van het concept weer en tonen bovendien aan hoe de feedback van inwoners in de plannen werd opgenomen. Deze opties zullen opnieuw voorgelegd worden aan de community, om zo te bepalen welke van de scenario’s zal worden geimplementeerd.
Een nieuw dorpsplein voor Ichtegem
Omdat de Ichtegemse dorpskern sterk verouderd was en dringend een make-over kon gebruiken, besloot de gemeente haar inwoners en andere lokale betrokkenen te betrekken bij het vormgeven van de nieuwe plannen. Want wie is er beter geplaatst om de markt van Ichtegem mee te vernieuwen dan de Ichtegemnaren zelf?
In een eerste fase konden inwoners ideeën delen over hoe de transformatie van het dorpsplein er moest uitzien. Dit kon op het participatieplatform van de gemeente of in een ideeënbus aan het gemeentehuis. Deze fase werd aangevuld met een laagdrempelige peiling over verschillende thema’s, van mobiliteit tot erfgoed en groen.
“Een participatieproject op je eentje trekken, daar komt doorzettingsvermogen bij kijken. Maar als ik de positieve reacties van inwoners op ons platform zie, is het dat allemaal waard. Een platform biedt de mogelijk om een constructieve dialoog op gang te brengen.”
Communicatieambtenaar Annelien Roose
Een studiebureau ging met deze input aan de slag om enkele scenario’s op te stellen, die opnieuw aan de Ichtegemnaar zullen worden voorgelegd.
Samen Dendermonde vormgeven
De stad Dendermonde zet digitale participatie in voor verschillende doelen. Zo gebruikte de stad eerder al het digitale participatieplatform om de Oude Vest—de winkelkern van de stad—in een nieuw jasje te steken. Bovendien lanceerde de stad recent ook een burgerbegroting om Dendermonde duurzamer, groener en klimaatvriendelijker te maken.
Nu buigt de stad zich over de renovatie van de Leopoldlaan, die een belangrijke verkeersader vormt in de stad. Met een enquête polste het bestuur naar de huidige situatie, tekortkomingen en opportuniteiten voor deze boulevard. Bovendien kunnen inwoners ook ideeën, kansen of mogelijke knelpunten pinnen op een interactieve kaart.
Ontharding in Sint-Truiden
De stad Sint-Truiden besloot volop in te zetten op ontharding en de 13.000m² asfalt van de Veemarkt uit te breken. Het is de bedoeling de nieuwe ontharde ruimte een nieuwe, groenere bestemming te geven. Zo zal er ruimte komen voor groene wandel-en fietszones, en zullen de bestaande parkeerplaatsen in het groen worden ingeplant. De Cicindriabeek, die onder de Veemarkt stroomt, zal bovendien opnieuw worden vrijgemaakt.
Bij aanvang van dit grootschalige project besloot de stad haar inwoners te raadplegen. In een peiling polste het bestuur naar de visie van inwoners en lokale ondernemers op de functie en evolutie van de Veemarkt. Bovendien konden deelnemers ook hun eigen ideeën delen voor de invulling van de nieuwe groene ruimte. Een skatepark, een moestuin, een nieuwe parkeerformule—het werd allemaal besproken op het platform van de stad. De bevragingsprojecten van de stad Sint-Truiden zijn ondertussen afgelopen. Momenteel is het bestuur druk in de weer met de implementatie.
Een hart voor Schoten
Ten slotte is ook de gemeente Schoten volop aan de slag met centrumvernieuwing. Met als doel om van het centrum een gezellige, uitnodigende kern te maken startte het bestuur een participatieproject op het digitale platform van de gemeente.
Op het platform deelde het bestuur de plannen voor de centrumvernieuwing in een leuke, overzichtelijke video, ingesproken door burgemeester Maarten De Veuster. Dat bracht het project meteen onder de aandacht van de Schotenaren. Aan de hand van een bevraging werden inwoners en andere betrokkenen ook zelf gevraagd naar hun visie voor de Schotense kern. Bovendien konden deelnemers hun eigen voorstellen, ideeën en suggesties over bijvoorbeeld mobiliteit, duurzaamheid of beleving delen via het platform. Ze konden hun inbreng ook vastpinnen op een interactieve kaart van de gemeente. Met die inbreng kon de gemeente de vooropgestelde plannen verfijnen.
