Burgerbudgetten zijn razend populair in Vlaanderen, en dat heeft zo z’n redenen. Het is de makkelijkste, flexibelste manier om inwoners en andere betrokken partijen te betrekken bij het toewijzen van lokale budgetten. Dat zorgt niet alleen voor meer vertrouwen, draagvlak en transparantie, maar verzekert ook dat genomen beslissingen in lijn liggen met de behoeften van de lokale community.
Ook Kortrijk, een West-Vlaamse stad met ca. 77.835 inwoners, was het afgelopen jaar in de ban van een burgerbudget. Het bestuur startte het project om de leefbaarheid, het samenleven, de participatie en de onderlinge betrokkenheid in de Kortrijkse buurten te verbeteren, en maakte daarvoor een budget van 100.000 euro vrij.
Het proces: voorstellen, budgetgame en burgerjury
De stad Kortrijk lanceerde het participatietraject op het digitale platform van de stad. Via verschillende stadskanalen werd een oproep gedaan om mee te denken. Het proces bestond uit 5 verschillende fasen.
- Voorstellen. Een ingediend voorstel moest onderschreven worden door vier Kortrijkzanen die op een verschillend adres wonen en minstens zestien jaar oud zijn. Deze strategie zorgde ervoor dat er kwantitatief minder, maar kwalitatief betere en meer doordachte bijdragen werden ingezonden. In totaal werden zo’n 50 voorstellen ingestuurd.
- Analyse. Het bestuur boog zich over de ingezonden burgervoorstellen en analyseerde de kwaliteit en haalbaarheid van de bijdragen. De goedgekeurde voorstellen werden gepubliceerd op het platform.
- Budget game. Kortrijk maakte van participatie een echt spel. Alle goedgekeurde ideeën kregen een geschat budget toegewezen. Inwoners die meespeelden kregen een virtueel budget van 100.000 euro ter beschikking. Zij konden hun winkelmandje vullen met hun favoriete ideeën tot ze hun budgetlimiet hadden bereikt. Zo zag het bestuur meteen welke projecten het populairst waren. Elk project dat meer dan 50 keer aangekocht werd, ging door naar de volgende fase.
- Burgerjury. De projecten die in de budgetgame goed scoorden, werden in een voorlaatste fase door een burgerjury beoordeeld. Deze jury werd geloot uit burgers die zich kandidaat hebben gesteld en zelf geen voorstel hebben ingediend. Maatregelen werden getroffen om hierin verschillende leeftijdscategorieën te vertegenwoordigen.
Tip: De Kortrijkse budgetgame zorgde letterlijk voor de gamificatie van het besluitvormingsproces. Dit maakt het leuker voor inwoners om mee te doen en zorgt er bovendien voor dat je project aan bekendheid wint. Door creatief met participatie aan de slag te gaan verhoog je de motivatie en betrokkenheid van je inwoners. Benieuwd naar meer voorbeelden? Die vind je hier. - Uitvoering. De projecten die door de burgerjury als ‘gunstig’ werden bevonden, worden momenteel uitgevoerd.
Kortrijk heeft de smaak voor participatie te pakken
“Het participatieplatform ‘Kortrijk Spreekt’ is op korte tijd uitgegroeid tot dé referentie voor online participatie in de stad”, vertelt Barbara Deman, gebiedsmedewerker binnen het team Leefbaarheid en Participatie van de stad Kortrijk. “De deelname aan het burgerbudget 2022 overtrof onze verwachtingen, en het platform is stilaan een bekende plek voor inwoners om ideeën en opinies te delen. De opties om lay-out aan te passen zorgen voor een naadloze overgang tussen onze website en het platform. Voor burgers voelt het alsof je in dezelfde omgeving blijft.”
Dat Kortrijk gelooft in participatie merk je aan het platform. Daar werden sinds het prille begin van de Kortrijkse inspanningen al heel wat projecten geplaatst, van peilingen over eenrichtingsverkeer of bibliotheekuren tot feedback op herinrichtingsplannen en een heus digitaal referendum. Kortrijk bouwt aan een echte participatiecultuur, en is daarin een voorbeeld.
