De burgerbegroting is een krachtig instrument voor gemeenten om inwoners mee te laten beslissen over nieuw beleid en nieuwe projecten. Samen vormen we een aangename, toegankelijke en inclusieve omgeving.
Alle voordelen van burgerparticipatie in één tool
De burgerbegroting is de ongekroonde koning van de participatiemethoden. Deze tool staat hoog op de participatieladder, vereist een aanzienlijke inzet van de lokale overheid en draagt een significant deel van de beslissingsbevoegdheid over aan de community. Het spreekt vanzelf dat deze methode de vele voordelen van de burgerparticipatie versterkt. Om maar een paar voorbeelden te geven:
- Een burgerbegroting geeft inwoners de mogelijkheid om budgetten toe te wijzen die zijn afgestemd op hún belangrijkste prioriteiten, behoeften en wensen. Op basis van deze input weten lokale overheden zeker dat zij werken aan openbare diensten en faciliteiten die relevant zijn voor de inwoners.
- Dankzij de opbrengst van collectieve intelligentie kunnen burgerbegrotingen overheden helpen meer innovatieve en effectieve oplossingen te ontwikkelen voor lokale problemen of uitdagingen.
- Inwoners leren dankzij burgerbegrotingen veel over de gemeentelijke begrotings- en beleidsvormingsprocessen (en de beperkingen). Dat is goed voor de transparantie van beleid.
- Aangezien budgetten worden toegewezen in overleg met inwoners, hebben nieuwe beleidsmaatregelen en beslissingen vaak een breder draagvlak.
- De burgerbegroting staat hoog op de participatieladder. Daardoor vergroot deze tool het vertrouwen dat inwoners en politici in elkaar hebben. Ook zullen deelnemende inwoners vaker meedoen met andere projecten.
- Burgerbegrotingen helpen overheden bij het bereiken van een breder publiek – zelfs doelgroepen die traditioneel gezien weinig worden gehoord.
Zo zorgt een burgerbegroting voor diversiteit
Laten we eens inzoomen op dat laatste punt. Het is niet alleen goed, maar ook slim om een inclusieve aanpak te gebruiken bij het betrekken van inwoners. Want alleen als je luistert naar een breed scala aan meningen, creëer je echt representatief en democratisch verantwoord beleid.
Bij het opzetten van een participatieproject is het cruciaal dat je publiek breder is dan de ‘usual suspects’. Een burgerbegroting helpt daarbij. Hieronder lees je de drie belangrijkste redenen:
Een begroting maakt de inzet duidelijk
De realiteit is dat sommige inwoners of bevolkingsgroepen sceptisch staan tegenover de participatieprojecten die overheden lanceren. Zij kunnen zich afvragen of hun tijd en energie een verschil maken en of de overheid echt het beste met hen voor heeft. Dat geldt vooral voor minderheden en groepen die traditioneel gezien ondervertegenwoordigd zijn in het overheidsbeleid.
Ten opzichte van andere participatiemethoden geven burgerbegrotingen echter meer beslissingsbevoegdheid aan inwoners. Vergelijk burgerbegrotingen bijvoorbeeld met het invullen van een enquête of het delen van ideeën. Als je beslissingen mag maken over budgetten, weet je zeker dat specifieke onderwerpen bovenaan de agenda komen. Dat leidt sneller tot positieve, zichtbare verandering in het dagelijks van inwoners. Natuurlijk moeten overheden dan wel duidelijk bekendmaken wat de uitslag van zo’n begroting is.
Bij burgerbegrotingen staat de uitkomst duidelijker vast. Dit helpt om diegenen te overtuigen die in het verleden niet geïnteresseerd waren in deelname aan participatieprojecten.
Deelnemers leren veel van een burgerbegroting
Zoals je hierboven al las, kunnen inwoners door een burgerbegroting veel leren over hoe een gemeente werkt. Het is ook een geschikt middel om jongeren maatschappelijk betrokken te maken – jongeren kunnen zo zelfs leren hoe de democratie werkt. Ze worden eerder actieve burgers die samenkomen, ideeën delen, plannen maken, overleggen en ideeën prioriteren ten behoeve van de maatschappij.
Case: North Ayrshire Council in Schotland heeft jongerenbetrokkenheid verankerd in zijn processen. CitizenLab sprak met Emily Nix (18) en Justin Jones (16), twee jonge inwoners die actief betrokken zijn bij de participatieprojecten van de Raad.
— Lees de case (Engelstalig)
Een burgerbegroting kan hybride zijn
Meedoen aan burgerbegrotingen kan zowel online als fysiek. Als je een zo divers mogelijk publiek wilt bereiken, is het verstandig om beide opties aan te bieden. Een online participatieplatform, zoals van CitizenLab, helpt bij het betrekken van mensen met drukke agenda’s, mensen die in afgelegen gebieden wonen of die veel online zijn (zoals jongeren). Anderzijds bereik je met offline opties juist mensen die niet zo digitaal vaardig zijn en mensen die graag fysiek samenkomen.
Case: De gemeente Almere en Haacht (België) combineren online en offline tools voor het voeren van constructieve gesprekken. Zo bereiken zij doelgroepen die ze eerder nooit spraken.
— Lees de case
