Bosbranden. Droogtes. Orkanen. Overstromingen. Waar je ook kijkt lijken er tegenwoordig natuurrampen plaats te vinden. En hoewel bepaalde veranderingen natuurlijk zijn, valt het niet te ontkennen dat de stijgende temperaturen en abnormale weerpatronen die we vandaag zien een direct gevolg zijn van menselijk handelen. 

Organisaties, overheden en individuen nemen dan ook volop maatregelen om de opkomende crisis te beperken. Toch liggen we volgens de Verenigde Naties niet op schema om de doelstelling van het akkoord van Parijs te halen, namelijk de opwarming van de aarde beperken tot 1,5°C. Hoe gaan we nu verder?

Inclusieve klimaatplannen op lokaal niveau

Om onze planeet en natuurlijke hulpbronnen te beschermen, moeten beleidsmakers en lokale overheden samenwerken om op lokaal niveau uitgebreide klimaatplannen te ontwikkelen en uit te voeren. Ook provincies en stadsbesturen kunnen maatregelen nemen. De individuele kenmerken van lokale economieën, hulpbronnen, community’s en politieke structuren bieden verschillende mogelijkheden en beantwoorden aan verschillende behoeften. Daarom is het belangrijk om de klimaatverandering op elk niveau aan te pakken.

Participatie voor een beter klimaatplan

Met inclusieve burgerparticipatie kan je historische klimaatongelijkheden op lokaal niveau herkennen een herstellen met een klimaatplan. Een goede manier om participatie inclusiever te maken is het gebruik van een online participatieplatform. Daarmee bereik je als lokale overheid vaak een breder, diverser publiek dan met de doorsnee inspraakavond. Traditioneel ongehoorde groepen mensen krijgen een stem, wat je als bestuur kan helpen deze ongelijkheden vast te stellen en lacunes in de bestaande klimaatplannen te dichten.

Het zal heel wat ingrijpende veranderingen en hervormingen vergen om onze community’s weerbaar te maken tegen de klimaatverandering en de langetermijngevolgen van deze crisis te beperken. En dat geldt zowel op individueel als op collectief niveau. Met participatie kunnen community’s en lokale overheden de krachten bundelen om samen klimaatplannen op te stellen die duurzaam, uitvoerbaar en effectief zijn.

Wat is een klimaatplan?

Een klimaatplan is een strategisch document waarin de maatregelen en beleidslijnen worden vastgelegd die nodig zijn om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en de klimaatuitdagingen actief aan te pakken. Dit soort plan bevat reductiedoelstellingen die aangepast zijn aan lokale prioriteiten en zorgt voor een praktisch kader om die doelstellingen te bereiken. Het is vaak vrij uitgebreid, want het kan alles omvatten, van strategieën voor hernieuwbare energie, zoals het aanleggen van zonnestroomnetten, tot het beheer van regenwater en het preventieve maatregelen. Bovendien brengt dit document ook in kaart waar de ongelijkheden liggen, bijvoorbeeld voor wie de gevolgen van de klimaatverandering sterker voelbaar zullen zijn.

Door burgerparticipatie in te zetten, en dan vooral via een online platform, breng je alle belangrijke partners in je gemeente samen rond de metaforische tafel—van inwoners tot klimaatactivisten en verkozen vertegenwoordigers. Zo bepaal je makkelijker waar de gezamenlijke prioriteiten liggen en kom je tot zinvolle actieplannen waar iedereen zich bij kan aansluiten.

De beste participatiemethode

Bij burgerparticipatie bestaat er niet zoiets als een standaardaanpak. Om een strategie te ontwikkelen die aansluit bij de behoeften van je lokale community, moet je goed begrijpen wat de lokale prioriteiten zijn en hoe je inwoners het liefst van zich laten horen. En bij een complex thema als de klimaatverandering is dat des te belangrijker.


Afhankelijk van de specifieke behoeften van je community en de heersende participatiecultuur kunnen bepaalde methodes beter aanslaan dan andere. Er zijn alvast drie centrale doelen die je kan vervullen bij het bepalen van de prioriteiten voor je actieplan: 

  1. Voorlichting: Over klimaatverandering is veel informatie te vinden, maar die klopt niet altijd. Uitpluizen wie je kan vertrouwen of waar je de feiten kan vinden is soms overweldigend. Inwoners willen weten hoe de klimaatverandering hun leven en hun buurt rechtstreeks zal beïnvloeden, en zullen sneller bereid zijn om actie te ondernemen als ze zichzelf in de uitdagingen en gevolgen kunnen herkennen. Bij het opmaken van je lokale klimaatplannen kan je je participatieplatform dan ook gebruiken om correcte informatie te verspreiden en mensen te stimuleren zich actief voor een lagere broeikasuitstoot in te zetten.
  2. Raadpleging: Bepalen hoe je de klimaatverandering binnen je lokale community het best aanpakt—en welke prioriteiten je daarvoor moet stellen—is geen kinderspel. Je kan je online participatieplatform gebruiken om richtinggevende methodes te gebruiken, zoals enquêtes en opiniepeilingen. Zo kan je nieuw milieubeleid of nieuwe maatregelen voor emissiereducties aan je inwoners voorleggen en hen om feedback vragen. Of je deze methodes nu gebruikt voor je gehele plan of voor specifieke onderwerpen (zoals duurzaam vervoer of afvalbeheer), dit soort check-ins met je community kunnen waardevol zijn. Omdat de drempel voor inwoners relatief laag is, is raadpleging een efficiënte en datagestuurde aanpak bij het opstellen van klimaatplannen.
  3. Deliberatie: Bij deliberatie bied je inwoners de kans om rechtstreeks mee te werken aan klimaatplannen. Dat doe je bijvoorbeeld in online workshops, of door hen zelf voorstellen te laten indienen. Door inwoners de ruimte te geven om hun eigen aanbevelingen te doen en hun eigen bezorgdheden te bespreken, verzamel je nieuwe (en vaak ongehoorde) perspectieven die je in nieuwe plannen kan verwerken. Bovendien stelt dit je beter in staat om ongelijkheden en tekortkomingen in de bestaande plannen te identificeren. Deliberatie bundelt de stemmen in je community en benut deze in een gemodereerde en productieve omgeving. Door rechtstreeks in gesprek te gaan met verschillende stemmen—of het nu gaat om klimaatorganisaties of gewoon betrokken burgers—zorg je ervoor dat de belangrijkste betrokkenen zich gehoord voelen en bouw je steun op de lange termijn op. Hoewel deze aanpak meer inspanning vergt—zowel van het bestuur als van deelnemende inwoners—is dit niveau van inspraak noodzakelijk om het klimaatplan leven in te blazen voor iedereen binnen je community.

Zorg ervoor dat je op één lijn zit met je community bij het kiezen van een participatiemethode. Alleen zo haal je het onderste uit de kan wat participatie betreft. Het goede nieuws? Al deze benaderingen zijn mogelijk binnen ons alles-in-één online participatieplatform.

Om onze planeet te beschermen zijn ingrijpende veranderingen nodig. Community’s moeten dan ook dringend gaan samenwerken om klimaatplannen te ontwikkelen die grote gedragsveranderingen inspireren. Burgerparticipatie stroomlijnt dit proces en zorgt voor een gezonder klimaat voor iedereen.

Lees meer over participatie voor milieu en duurzaamheid: