Bij het opzetten van een participatieplatform komt de kwestie van vertrouwen vaak naar boven.
We leven in een digitaal tijdperk dat het vaak niet nauw genoeg neemt met online privacy, en waarin burgers steeds minder vertrouwen hebben in de overheid. De lancering van een online platform kan bij burgers dan ook heel wat vragen oproepen. Waar dient het precies voor? Waarom moeten zij beslissingen nemen als hun overheid daarvoor betaald wordt? En wat voor verschil gaat het allemaal maken?
Kijk naar het Grand Débat in Frankrijk, bijvoorbeeld. Eerder dit jaar werd Frankrijk opgeschrikt door hevige protesten. Op de acties van de ‘gilets jaunes’ reageerde president Macron met de lancering van een Nationaal Debat, bedoeld om de publieke opinie te peilen over vier thema’s.
Aanvankelijk was de participatiegraad overweldigend – bijna twee miljoen burgers gaven hun mening over democratie en burgerschap, belastingen en overheidsuitgaven, groene energie en openbare diensten. Maar al snel verloor het Grand Débat zijn grandeur. Steeds meer werd het gezien als een politiek spel dat niet tot echte verandering zou leiden.
Het is enorm belangrijk om burgers te overtuigen van de waarde van participatie en de impact die hun stem kan hebben. Hoe doe je dat in deze tijd? Hoe moedig je burgers aan om zich te mobiliseren en deel te nemen aan een online participatieproject? Laten we een paar handige tips onder de loep nemen.
1. Communiceer op een duidelijke en transparante manier.
De regels van het spel moeten op elk moment voor iedereen duidelijk zijn. Bied burgers een eerlijk en duidelijk antwoord op de volgende vragen:
- Wat is het doel van dit project?
- Voor wie is het bedoeld?
- Hoe wordt de input gebruikt?
- Welke criteria worden gehanteerd om een selectie te maken?
- Hoe worden de ideeën uitgevoerd?
Participatie werkt in twee richtingen. Om burgers ervan te overtuigen dat een project betrouwbaar is, moeten ze het gevoel hebben dat ze dat vertrouwen terugkrijgen. Door hen alle informatie te bieden die ze nodig hebben om een weloverwogen beslissing te nemen en ten volle deel te nemen aan een participatieproject, laat je zien dat hun stem serieus genomen wordt. Een open en transparante communicatiestrategie zal helpen om een constructieve relatie met burgers op te bouwen, wat participatie stimuleert.
Naast een duidelijke en transparante communicatie is het ook belangrijk dat burgers begrijpen waar deze boodschappen vandaan komen. De CitizenLab-platforms zijn allemaal white-labels, wat betekent dat ze de branding van de stad of gemeente in kwestie volledig overnemen.
2. Toon succesvolle voorbeelden.
Als een vergelijkbare stad of gemeente in je regio al een succesvol participatieproject heeft uitgevoerd, heb je goud in handen. Zorg er zeker voor dat je deze voorbeelden aan je burgers laat zien.
Vaak komt het wantrouwen tegenover een online participatieplatform uit het feit dat het gegeven te abstract lijkt. Een vergelijkbare stad of gemeente van start zien gaan met participatie maakt het proces een stuk tastbaarder voor je burgers, en vergroot hun motivatie om zelf mee te doen.
3. Werk samen met lokale partners.
Je beseft het misschien niet als je in een lokaal bestuur werkt, maar sommige burgers vinden de omgang met de overheid nog steeds een behoorlijke drempel. Samenwerken met influencers in de gemeenschap helpt niet alleen om je boodschap te verspreiden en een meer divers publiek te bereiken, het geeft je ook meer legitimiteit. Stap naar lokale organisaties, religieuze of culturele instellingen of kleine bedrijven in je buurt. Met hun steun bouw je meer steun voor je project, en bereik je ook hun publiek.
4. Bewijs dat je privacy serieus neemt.
Privacy, burgergegevens en data-eigendom zijn tegenwoordig netelige onderwerpen, en het is belangrijk om te laten zien dat je ze serieus neemt. Leg op het platform uit waarom je je burgers om gegevens vraagt en wat je met die informatie wil doen. Burgers kunnen het privacybeleid en de algemene voorwaarden makkelijk raadplegen op de CitizenLab-platforms, zodat ze precies weten waar ze aan toe zijn. Omdat alle gegevens in handen blijven van hun lokale overheid, kunnen ze er bovendien zeker van zijn dat hun gegevens nooit door particulieren voor commerciële doeleinden gebruikt zullen worden.
5. Maak van participatie een terugkerend fenomeen.
De eerste keer dat je een participatieproject implementeert kunnen burgers vragen of twijfels hebben over de waarde ervan. Maar eens ze gewend zijn aan het idee en zien dat er effectief dingen veranderen in hun dagelijkse leven, zullen die twijfels geleidelijk verdwijnen. Door burgerparticipatie te verweven in een grotere strategie in plaats van het slechts voor één project te gebruiken, krijgt het hele proces meer legitimiteit. Als je een terugkerende cyclus van burgerparticipatieprojecten opzet die verschillende aspecten van je lokale gemeenschap beïnvloeden, zal de vertrouwenskwestie zich vanzelf oplossen.
Kijk bijvoorbeeld eens naar onze case studies Kortrijk en Marche-en-Famenne. Deze steden vervlochten participatie in bredere campagnes, boden terugkerende participatiecycli aan en zagen een recordaantal participaties als gevolg.
Interesse om een participatieplatform op poten te zetten? Contacteer ons om te zien hoe participatie eruit kan zien in jouw stad of gemeente!
