Wat is het verschil tussen artificiële en collectieve intelligentie?

AI, collectieve intelligentie… het lijken woorden uit een verre toekomst. Toch worden ze stilaan deel van onze dagelijkse realiteit.

Beide concepten hebben namelijk het potentieel om de efficiëntie van besluitvormingsprocessen binnen lokale overheden radicaal te verbeteren. Maar wat houden ze precies in, en hoe zijn ze verschillend?

Mens vs Machine

Om het even simpel uit te leggen rekent Artificiële Intelligentie (AI) op machines, terwijl Collectieve Intelligentie (CI) vanuit mensen komt. AI staat voor de simulatie van menselijke intelligentie door machines, computers of softwaresystemen. In het dagelijkse leven manifesteert zich dit als een woordsuggestie in een e-mail, een gepersonaliseerde kijklijst op Netflix of verkeersvoorspellingen in Google Maps. CI staat dan weer voor de gedeelde intelligentie van een groep mensen. In zekere zin is het de som van menselijke kennis (of de kennis van een bepaalde gemeenschap) over een bepaald onderwerp.

Onze infographic legt in meer detail uit hoe we artificiële en collectieve intelligentie kunnen definiëren, wat de belangrijkste verschillen zijn, en hoe beide concepten elkaar kunnen versterken.

Zowel artificiële als collectieve intelligentie overstijgen de grenzen van individuele intelligentie, maar doen dat op verschillende manieren. AI maakt gebruik van machines en technologische ontwikkelingen om zo collectief slimmer te worden. CI duikt dan weer in de collectieve menselijke kennis om zo betere beslissingen te kunnen maken. Dat gezegd zijnde is het niet zo dat beide concepten elkaar uitsluiten. AI en CI kunnen – en moeten – elkaar versterken.

Artificiële Intelligentie kan namelijk helpen om Collectieve Intelligentie te schalen. Bij CitizenLab gebruiken we AI om overheden te helpen om de Collectieve Intelligentie van hun inwoners te raadplegen. Aan de hand van AI-tools kunnen ze duizenden suggesties en ideeën beheren, analyseren en vertalen in tastbaar beleid. De algoritmes kunnen begrijpen waar reacties over gaan, ideeën groeperen of op een kaart lokaliseren, en de belangrijkste thema’s belichten. Zonder deze automatisering zouden overheidsambtenaren al deze input manueel moeten beheren. Dat is niet alleen een technische en tijdrovende taak, maar het risico op fouten is hoog, zeker zodra er meer dan enkele tientallen bijdragen te verwerken zijn.

Collectieve Intelligentie is dan weer nodig om Artificiële Intelligentie ethisch en humaan te houden. Algoritmes zijn net zo onvolmaakt als de mensen die ze hebben gebouwd, en dus moeten ze regelmatig gecontroleerd worden op bias en vooroordelen. Bovendien blijkt uit onderzoek dat algoritmes vaak slechts zo goed zijn als de initiële vragen die ze krijgen. Het is dus onze verantwoordelijkheid om te bepalen wat relevante onderzoeksvragen zijn en om de kracht van AI in te zetten voor het algemeen belang.