Wat is de rol die stadsoverheden zullen spelen in de toekomst? Doordat digitale technologieën de manier waarop we met elkaar interageren zijn aan het veranderen, ondergaan ook steden een transitie. De overheden van morgen zijn niet louter gecentraliseerde, logge apparaten, maar faciliteren eerder burger-gedreven innovaties door een open ecosystem, genaamd de ‘stad als platform’.
“We tend to think of government as doing things…but we should also think of government as a platform that lets things happen.” -Tim O’Reilly
Dat is de huidige transitie die we momenteel meemaken in overheden, onder de noemer van ‘City as a Platform’ (Stad als Platform). Dankzij de omnipresente connectiviteit door internet, smartphones en andere databronnen, wordt de “slimste” stad de stad die weet hoe ze deze digitale netwerken op de intelligentste manier kan gebruiken.
Slim beleid
Deze digitale transformatie heeft ook z’n implicaties voor de beleidsvoering in steden. Stedelingen leven vandaag in alle soorten hypergeconnecteerde virtuele ruimtes, omringd door real-time informatie, intelligente apparaten en participatieve crowdsourcing.
Overheden beginnen te beseffen dat expertise niet gecentraliseerd is, maar verdeeld onder alle ogen van de stad. Beleidsvoering is niet langer enkel het meeste aantal stemmen behalen tijdens de verkiezingen en vervolgens taken toekennen aan bureaucraten. Het gaat er ook om efficiënt informatie te verzamelen en cureren, komende van burgers en andere datapunten, ten einde de besluitvorming te verrijken.
Inderdaad, civic crowdsourcing (of ‘citizensourcing’) is de relatie tussen steden en hun burgers drastisch aan het wijzigen. In het traditionele beleidssysteem heeft iedere burger één stem iedere 4 jaar. Vandaag, door gebruik te maken van digitale technologieën, wordt het veel makkelijker om als burger ook je stem te laten horen tijdens de mandaten.
Nieuwe vormen van stadmaken
Ideeën verzamelen in een makkelijk te gebruiken interface voor de burgers is ongetwijfeld een eerste essentiële stap in de goede richting voor gemeenten. Een digitale oplossing moet op die manier ontworpen zijn dat het mogelijk is voor iedere burger om in één, twee, drie zijn of haar ideeën te delen.
Echter hebben overheden nagenoeg nooit de middelen in huis om de software hiervoor zelf te ontwikkelen. Daarom kijken publieke authoriteiten meer en meer naar cloud software oplossingen om hen te helpen met het slaan van de brug tussen stad en inwoners. Vorige week op de Europese Duurzame Steden Conferentie in Brussel uitte Alexander De Croo — o.a. Belgisch Minister van de Digitale Agenda — dat overheden moet focussen op hun kerntaak: de burgerij bedienen met optimale publieke diensten.
Om een concreet voorbeeld te geven van hoe burgers zich kunnen engageren in co-creatie met de stad: de Belgische stad Hasselt crowdsourcet input van haar burgers rond een stedelijk vernieuwingsproject. Namelijk, de inwoners kunnen makkelijk op een online platform delen hoe zij zich het nieuwe stadspark ‘Kapermolen‘ inbeelden. De stadsoverheid zal vervolgens deze gebruiken om een ontwerp te maken voor het nieuwe park, dat wordt heraangelegd in 2017.
De kracht van data
De kracht van participatieve democratie gaat voorbij simpelweg ideeën verzamelen en cureren. Het wordt nog interessanter wanneer de ideeën worden geanalyseerd en men onderliggende verschillen in voorkeuren en opinies tussen bevolkingsgroepen kan onderscheiden. Welke stadsbestuurder zou niet geïnteresseerd zijn in te weten in welke buurten men anders denkt over bepaalde zaken? Of hoe opinies verschillen over verschillende leeftijdsgroepen? Data-inzichten kunnen steden helpen tot een inclusievere publieke beleidsvorming te komen.
In het concept van ‘City as a Platform’, deze data zijn open. Open data maakt stadsoverheden transparenter, nodigt cross-sectorale samenwerking uit en initieert een versterkt engagement tussen inwoners en stad. Een open overheid als facilitator voor burgergedreven innovaties, dat is de richting die we uit gaan.
