Het is moeilijk te geloven dat CitizenLab al 6 jaar bestaat. We zijn ongelooflijk trots op alles wat we al hebben bereikt: ruim 300 overheden hebben ons platform gebruikt om hun gemeenschappen online te betrekken. Tegelijkertijd is ons team gegroeid van drie naar veertig collega’s en zijn we opgeschaald van één naar zes landen. En nog steeds hebben we zo veel nieuwe plannen om onze impact uit te breiden en nieuwe participatiemodellen te ontwerpen. Eigenlijk is dat het enige dat níét is veranderd.
Toen we ons bedrijf eind 2015 lanceerden, was CitizenLab alleen nog maar een idee. Of eigenlijk: een droom. Waarom zou participatie in publieke beslissingen beperkt moeten blijven tot een handjevol mensen die de tijd en (bewonderenswaardige) toewijding hebben om een gemeentehuisvergadering bij te wonen? Destijds waren veel overheden nog niet overtuigd van de waarde van inspraak. Ik herinner me nog goed dat een burgemeester van een stad ons vertelde dat ze niet aan burgerparticipatie wilden doen omdat het te veel tijd zou kosten om persoonlijk te reageren op alle input van burgers. Gelukkig is inspraak nu veel volwassener en praktischer.
De afgelopen jaren heb ik met eigen ogen gezien hoe overheden hun opvattingen en manier van werken hebben veranderd. Burgemeesters omarmen nu de paradigmaverschuiving van een gesloten democratie naar een open democratie. Zij zijn zich steeds meer bewust van de noodzaak van inclusieve en participatieve besluitvorming om hun beleid te legitimeren en het vertrouwen van hun gemeenschappen te winnen. We hoeven niet meer uit te leggen wáárom we aan burgerparticipatie moeten doen. De prangende vraag vanuit overheden is tegenwoordig: hoe kunnen we de dialoog met onze inwoners online beter organiseren?
Vanaf het begin van de coronapandemie is deze digitale omslag nog verder versneld. Bijna alles is veranderd, zowel voor de overheden waar we mee werken als voor ons team bij CitizenLab. In de afgelopen anderhalf jaar zijn we in verschillende nieuwe landen gaan werken, kregen we plotseling de kans om te werken voor overheden aan de andere kant van de wereld en kregen we de mogelijkheid om ons werk overal vandaan te doen. Ons team is zelfs gegroeid naar meer dan veertig collega’s uit zestien verschillende landen. Het is enorm verrijkend om met zo’n diverse groep te werken aan een missie en onderwerp dat ons allen verbindt: het versterken van onze democratieën.
Wat ik heb geleerd
Ik heb zo veel geleerd sinds ik zes jaar geleden CitizenLab mede oprichtte. Het is onmogelijk om al die lessen hier te noemen, maar de drie belangrijkste deel ik graag met je:
- Overheden staan vaak voor dezelfde uitdagingen, maar profiteren te weinig van elkaars oplossingen. Een grote Franse stad heeft bijvoorbeeld vaak meer gemeen met een grote Amerikaanse stad dan met een Frans dorp. Ondanks dat we wereldwijd veel overeenkomsten hebben, kijken overheden vaak niet verder dan hun eigen grenzen. Zo laten ze kansen liggen om te leren van de aanpak van anderen. Om die reden hebben wij een wereldwijde community van klanten gebouwd. Nu leren we van elkaar, ongeacht waar we gevestigd zijn.
- Ambtenaren hebben een onverzadigbare honger om te leren. Ik ben altijd aangenaam verrast door het talent van het personeel in de publieke sector. Ambtenaren delen een fantastische drive om te werken voor de publieke zaak en houden van content waarvan zij kunnen leren. Bij CitizenLab proberen we zo open mogelijk te zijn over wat we weten en bundelen we die expertise in inhoudelijke gidsen. Binnenkort lanceren we ook een speciale online academie, zodat iedereen meer kan leren over digitale publieke participatie.
- Voor een groep mensen is een duidelijk doel de beste drijfveer. Ik vind het fantastisch dat onze organisatie zo’n internationaal, getalenteerd team heeft weten aan te trekken en te behouden. Daarbij heb ik geleerd wat dé manier is om mensen te boeien: een sterk doel. Onze duidelijke missie is ons kompas: “Publieke besluitvorming inclusiever, transparanter en responsiever maken.” We gebruiken het in alles wat we doen. Het prettige van werken met intrinsiek gemotiveerde collega’s is dat onze organisatie daardoor autonoom en gedecentraliseerd kan werken, met veel ruimte voor eigen initiatief en innovaties.
Onze toekomstplannen
Ik wil graag een aantal van de belangrijkste initiatieven delen waaraan onze teams op dit moment werken. In de komende 6 à 12 maanden mag je dit verwachten:
- Participatieacademie: Begin volgend jaar lanceren wij een e-learningcentrum voor ambtenaren. Wij hebben gemerkt dat het niet altijd voldoende is om alleen toegang te hebben tot de beste software voor maatschappelijke betrokkenheid. De ambtenaren met wie we werken, moeten onze technologie ook optimaal kunnen benutten. Hiervoor verzamelt onze academie de best practices op het gebied van burgerparticipatie. Vervolgens presenteren we deze aan onze klanten op een interactieve manier die leren leuk en tastbaar maakt. Met bijscholing in technologie willen we ambtenaren helpen, zodat zij vol zelfvertrouwen hun impact via participatie kunnen vergroten.
- Inzichten vanuit de gemeenschap: Inzichten vanuit de gemeenschap: We zullen geleidelijk een nieuwe productmodule uitrollen waarmee beleidsmakers beter kunnen inspelen op de veranderende behoeften van inwoners dankzij betere luistertools. We zijn van plan om feedback van burgers uit andere gegevensbronnen dan alleen het CitizenLab-platform te integreren. Hierdoor krijg je een meer holistisch beeld van wat je gemeenschap zegt over jouw plannen en beleid, zonder dat je uren bezig bent met het doornemen van alle informatie op verschillende sites.
- Online deliberatie: We blijven innoveren op het gebied van input verzamelen en hoe we dialogen vormgeven. Bij CitizenLab geloven we sterk in een deliberatieve aanpak en zijn we sterk geïnspireerd door de recente golf van burgervergaderingen. In dat kader was de lancering van onze online workshops een belangrijke begin. De volgende stap is het ontwikkelen van nieuwe tools voor online deliberatie. Denk aan nieuwe functies voor discussies (zoals geautomatiseerde argumentatiestructuren of document-annotaties) en stemmen (zoals gewogen stemmen of gerangschikte keuzes).
- Marktplaats: Tot slot was onze overstap eerder dit jaar naar open-source slechts het begin van een overgang naar een open innovatiemodel. In de komende zes maanden zullen we onze API’s uitbreiden en onze partners de mogelijkheid geven om zelf elementen toe te voegen aan hun CitizenLab platform. Daarbij richten we ook een marktplaats op waardoor al deze elementen beschikbaar zullen zijn voor onze klanten. De meest gevraagde elementen zijn data-integraties met de tools die overheden al gebruiken, zoals hun eigen e-mailsystemen of CRM’s. Andere populaire features zijn nieuwe communicatietools, zoals voor sms- en messaging-apps.
Houd onze site of social media in de gaten voor de lancering van deze initiatieven. En neem vooral contact met ons op als je samen met ons het platform verder wilt ontwikkelen.
Op naar de volgende zes jaar,
Wietse & het CitizenLab team
