Burgerparticipatie mag dan wel een hot topic zijn, het is geen nieuw fenomeen.
Om de zoveel tijd trekken we naar de stembus. En al sinds het ontstaan van de moderne democratie nemen burgers deel aan stadsbijeenkomsten of verzamelen ze handtekeningen over thema’s die hen nauw aan het hart liggen.
Offline vs. online participatie
Het digitale tijdperk bracht echter heel wat nieuwe participatiemethodes met zich mee. Digitale participatie-platformen bieden een laagdrempelig en makkelijk alternatief voor hun offline tegenhangers. Het is de ideale manier om mensen te engageren die voltijds werken, een gezin hebben of het gewoon moeilijk vinden om hun agenda vrij te maken voor offline contactpunten. Anderzijds heeft offline participatie z’n nut bewezen in het mobiliseren van bevolkingsgroepen die minder digitaal zijn aangelegd.
Dus welke soort is beter? Makkelijke online participatie die jongeren optrommelt maar potentieel een ouder publiek afschrikt? Of offline participatie, waar meestal meer tijd inkruipt maar die soms ook tot diepgaandere resultaten leidt?
Gelukkig hoeven we niet te kiezen. Er is een gulden middenweg, want offline en online participatie zijn twee kanten van dezelfde medaille. De twee methodes hebben hetzelfde einddoel, namelijk het bouwen van bruggen tussen overheden en burgers door mensen een stem te geven in het lokale beleid.
Een combinatie van offline en online participatie versterkt de uitkomst van een participatieproject. Het heeft het potentieel om een breder publiek aan te spreken en is daarom inclusiever en democratischer. Het combineert de efficiëntie en het gemak van een digitaal systeem, zoals online stemmen of ideeën verzamelen, met de diepgaandere en persoonlijkere aanpak van een offline methode.
Om aan te tonen wat een combinatie van de twee voor jouw stad of gemeente zou kunnen betekenen, werpen we ons licht op twee interessante case studies.
1. Workshops en postduiven in Temse (29.528 inwoners)
Temse, een Belgische gemeente in de provincie Oost-Vlaanderen, lanceerde onlangs z’n online participatieplatform. Het doel van het platform was onder meer om ideeën te verzamelen voor het nieuwe mobiliteitsplan.
Op het platform polste het lokale bestuur naar manieren om mobiliteit en verkeersveiligheid in Temse te verbeteren. Het aanleggen van fietssnelwegen, een ban op gemotoriseerde voertuigen in het centrum, of het omzetten van gewone straten naar eenrichtingsverkeer: het zijn slechts enkele van de suggesties die de Temsenaren op het platform deelden.
Daarnaast gaf het online platform burgers ook de kans om ‘open ideeën’ te delen die de regering op weg zetten in het prioriteren van beleidsdomeinen voor het meerjarenplan. En dat is een goede strategie, want de steun van burgers is cruciaal om zo’n langetermijnplan te doen slagen.
Maar wat is nu zo bijzonder aan dit geval?
Wel, Temse combineerde deze online aanpak met offline participatiemethodes. Zo organiseerde het bestuur een ‘Mobiliteit voor Burgers’-workshop. Na de verkenningsfase nodigde de gemeente haar burgers uit om haar vragen, visies en bezorgdheden over mobiliteit kenbaar te maken. Hun input zal later worden meegenomen in de implementatiefase. En in die volgende fase organiseert de gemeente een tweede offline event om concepten aan burgers voor te leggen en ter discussie te stellen.
Een andere slimme (en erg charmante) zet was het versturen van postkaartjes die burgers formeel uitnodigden voor het platform en de workshops. Het was bovendien mogelijk om een idee op de achterkant van het kaartje te schrijven en het naar de gemeente terug te sturen. Zo zorgden de kaartjes niet alleen voor aandacht voor de campagne, ze bereikten ook mensen met minder digitale vaardigheden.
2. Off- en online ideeënmarkt in Mol (36,544 inwoners)
Mol, een Vlaamse gemeente in de provincie Antwerpen die vooral bekend staat om z’n mooie meren — en binnenkort, om z’n succesvolle participatieproject! In de voorbereidingsfase van het meerjarenplan lanceerde de gemeente een online platform dat burgerfeedback verzamelt over maar liefst 50 gemeentelijke ideeën.
De Molse ideeën zijn gebundeld in 7 overkoepelende thema’s: gelijke kansen voor iedereen, gemeentelijke diensten, samenleven in een aangename gemeente, toerisme, mobiliteit en veiligheid, taal en het terugdringen van de CO2-uitstoot.
Tijdens de ‘Wat Denk Jij?’-campagne kregen burgers de kans om op deze voorstellen te reageren, in gesprek te gaan met andere inwoners, en eigen ideeën te delen.
Deze online ‘ideeënmarkt’ werd gelanceerd op een offline evenement dat burgers uitnodigde om samen te komen en hun ideeën te delen. Dit evenement trok 420 bezoekers die hun stemmen lieten horen op meer dan 2.500 post-its, en bracht bovendien het online platform nog meer onder de aandacht.
De combinatie van online en offline methode deed wonderen in Mol. De “Wat denk jij”-campagne leefde enorm onder de bewoners van #MooiMol, wat nog maar eens aantoont hoe het geheel groter is dan de som van de delen.
Participatie in jouw stad of gemeente?
Overweeg je om digitale participatie in je lokale overheid te implementeren? Contacteer ons vandaag!
