Traditionele, top-down beslissingsprocessen moeten steeds vaker plaats ruimen voor collectieve, op consensus gerichte benaderingen. Die trend zien we niet alleen bij overheden opduiken, maar ook bij niet-gouvernementele organisaties (ngo’s). De laatste jaren werken organisaties en lokale overheden meer en meer samen om participatie te versterken, of zetten ngo’s zelf participatieprojecten op.
Die toegenomen interesse in inspraak heeft enkele ngo’s ertoe aangezet kaders voor participatieprojecten op maat te ontwikkelen, zoals de ‘Minimum quality standards and indicators in community engagement’-gids van UNICEF en het strategisch kader voor participatie van de Wereldbank.
Ook bij CitizenLab zijn we het er volkomen mee eens dat het cruciaal is dat alle schakels die betrokken zijn bij een participatieproces zich volop inzetten. In veel gevallen geeft de betrokkenheid van ngo’s het vertrouwen van en de verbondenheid binnen een community een boost, wat het resultaat van het participatieproces ten goede komt.
Unieke toegevoegde waarde
Als neutrale partij hebben ngo’s de juiste positie om stakeholders uit verschillende sectoren of gemeenschapsleden samen te brengen, en hen te helpen bij het begeleiden en evalueren van projecten om toekomstige initiatieven te verbeteren.
En terwijl ngo’s en lokale overheden vaak rond dezelfde thema’s werken, zoals huisvesting of mobiliteit, hebben ze dankzij hun betrouwbaarheid en neutraliteit de kans om:
- gegevens te verzamelen om beslissingen op te baseren;
- draagvlak te creëren voor projecten van overheden of (partner)organisaties;
- een pleidooi te houden voor bepaalde beleidskeuzes waarop lokale overheden kunnen voortbouwen;
- het discours rond inspraak van inwoners en leden in een positieve context te plaatsen en daarmee de participatie te verhogen.
Hoe het er in de praktijk uitziet
Participatie zorgt ervoor dat ngo’s over de hele wereld sociale impact kunnen creëren. Laat ons een kijkje nemen naar 3 recente cases:
1. Amnesty International Australië
Amnesty Australia zette het “Write the Future”-platform op om de structuur, processen en duurzaamheid van de organisatie onder de loep te nemen en (meer) in lijn te brengen met hun people-powered model. “Hoe meer energie en betrokkenheid er in dit project wordt gestopt, hoe sterker de strategie waarmee we aan het eind van de rit verder kunnen – dus we willen absoluut van jullie horen! Jullie stem is van cruciaal belang, en jullie zijn het hart van onze beweging,” zei Sam Klintworth, Nationaal Directeur van Amnesty International Australië in een videoboodschap op het platform.
Hoewel het initiatief on hold werd gezet door de coronapandemie, dwong COVID-19 hen om creatiever uit de hoek te komen met digitaal activisme. Amnesty lanceerde dan ook een nieuwe bevraging, dit keer met een mooie mix van participatiemethoden. Aan de hand van het platform, webinars en kleinere regionale bijeenkomsten wilde Amnesty de toekomst van activisme definiëren, activisten en supporters overtuigen, en ruimte bieden voor personeel om ook hun prioriteiten en behoeften kenbaar te maken.
2. UNICEF Latijns-Amerika en de Caraïben
Ter gelegenheid van de 25e verjaardag van de “Beijing Declaration and Platform for Action” lanceerde UNICEF een participatieplatform gericht op Latijns-Amerika en het Caribisch gebied. De bedoeling was om te peilen naar de vooruitgang op vlak van meisjesrechten in de regio. Meer dan 3.000 jongeren registreerden zich op het platform en discussieerden mee, bijvoorbeeld in het ‘Wat als?’-project, waarin meisjes gestimuleerd werden om hun dromen en wensen voor de toekomst te delen.
Volgens de deelnemende meisjes ligt de prioriteit bij het aanpakken van geweld en discriminatie, klimaatrechtvaardigheid, seksuele voorlichting en meer vertegenwoordiging. Hun opmerkingen, ideeën en stemmen zullen in acht genomen worden bij het nemen van nieuwe beslissingen op regionaal, nationaal en institutioneel niveau. Meer informatie over het lopende proces en de resultaten van het project vind je op de officiële projectpagina van UNICEF (beschikbaar in het Engels en Spaans).
3. WWF België
Complexe problemen vertalen in concrete initiatieven die iedereen kan nemen, dat is de sleutel tot echte sociale verandering. Dat beseft ook WWF België, en net daarom moedigt de organisatie jongeren aan zichzelf te zien als changemakers. Hun participatieplatform draaide specifiek om de WWF Youth Awards. Elke jongere of groep jongeren tussen 16 en 25 kan een project voorstellen dat ons klimaat en/of onze biodiversiteit ten goede komt.
De zes projecten met de meeste stemmen winnen prijzen, gaande van coaching tot een geldprijs om het activisme van jongeren rond klimaatkwesties aan te moedigen.
Eindeloze mogelijkheden
Er zijn talloze mogelijkheden voor ngo’s om met participatie aan de slag te gaan. Door slimme samenwerking tussen publieke en private organisaties kunnen we de sociale impact van burgerparticipatie exponentieel vergroten.
