Harderwijk (46.194 inwoners), een stad in het geografische centrum van Nederland, had direct een duidelijke ambitie. Onder de noemer ‘Harderwijk zijn wij samen’ zette de Gelderse gemeente recent de stap naar digitale burgerparticipatie met het platform Online Stadsgesprek.
Het doel was geen eenmalig participatieproject, maar een multi-inzetbaar platform waar continue gesprek met inwoners gevoerd kan worden en wat gebruikt wordt voor verschillende projecten over departementen heen.
Het online stadsgesprek
In korte tijd heeft de gemeente maar liefst 10 participatieprojecten gelanceerd op het platform. Meteen aan de start werden er drie uiteenlopende projecten gestart: van het zoeken naar een nieuwe kinderburgemeester, tot nieuwe maatregelen om dementievriendelijk te zijn, tot aardgasvrij wonen.
Op basis van de interactie werd het duidelijk dat bewoners vooral wakker lagen van de aankomende warmtetransitie. Dit is een veelbesproken thema binnen Nederlandse gemeente sinds de overheid heeft besloten dat woonwijken tegen het jaar 2050 aardgasvrij moeten zijn. Omdat het (nog onzekere) proces impact heeft op het dagelijkse leven binnen de wijk, is het niet gek dat inwoners hier ook mee bezig zijn.
Het offline stadsgesprek
Harderwijk besloot daarom dit vraagstuk niet enkel online aan te kaarten, maar ook offline het gesprek aan te gaan… en met succes! Tijdens de eerste bijeenkomst waren er maar liefst 450 bewoners. Hier werden ideeën uitgewisseld over de mogelijkheden, kansen en aandachtspunten in de verschillende wijken en de overgang naar een aardgasvrij leven. Om inwoners vooraf inspiratie te geven, werd er onder andere gesproken door een van de oprichters van de coöperatie WOW: Warmtenet oost Wageningen. De vragen die tijdens de bijeenkomst centraal stonden:
- Welke mogelijkheden/kansen ziet u voor uw wijk om van het aardgas af te gaan?
- Welke drempels ziet u voor een aardgasvrije wijk?
- Welke slimme combinaties zijn er te maken in uw wijk? (Bijvoorbeeld autoluw, afvalscheiding, meer speelruimte, wateroverlastproblemen aanpakken)
- Welke initiatieven zijn er in de wijk waarop aangesloten kan worden?
Door ideeën voor de warmtetransitie zowel online als offline te verzamelen, betrekt de gemeente meer van haar bewoners bij het proces. Daarnaast wordt het proces op een creatieve manier gevisualiseerd en naar bewoners gecommuniceerd.
Nu de inspraak van inwoners zich voor de wartmetransitie heeft laten gelden, gaat Harderwijk verder met bewoners betrekken bij de omgevingsvisie. Participatie is onder de Omgevingswet een belangrijke pijler, vandaar dat de gemeente nu via een enquête vraagt waar inwoners trots op zijn, wat ze zouden willen verbeteren en hoe de toekomst van de gemeente voor zich zien!
Wat maakt het platform van Harderwijk uniek?
Naast de lopende projecten worden bewoners ook gestimuleerd om online vrije ideeën te delen. Inwoners kunnen zo beleidsterrein aankaarten dat misschien (nog) niet op de agenda staat, en dus gaat Harderwijk écht in gesprek met de gemeenschap! Zoals te zien in de eerste cirkeldiagram, maken inwoners hier volop gebruik van. De vrijheid van een open platform werkt vaak aanstekelijk omdat burgers altijd een heleboel ideeën hebben die niet in een hokje te plaatsen zijn.
Wanneer we kijken naar de maatschappelijke thema’s die op het platform het meest besproken worden – over de projecten heen – keren vooral duurzame ontwikkeling, wonen, sport en zorg & welzijn vaak terug. Voor deze cijfers keken we naar de gedeelde ideeën op het platform, maar ook voor stemmen en reacties zien we soortgelijke trends opduiken.
Ondanks dat Harderwijk veel verschillende soorten projecten faciliteert op het multi-inzetbare platform, straalt het toch eenheid uit door de duidelijke strategie en visuele identiteit achter de “Harderwijk zijn wij samen”-campagne. De gemeente zorgt er aan de hand van video en herkenbare beelden voor dat de campagne fris in de hoofden van de bewoners blijft zitten. Wanneer jouw platform en inhoud personaliseert, kan dit leiden tot meer vertrouwen en herkenbaarheid voor inwoners.
[De laatste update van deze case dateert uit Augustus 2020]
Wil jouw stad of gemeente ook starten met online burgerparticipatie? Wij gidsen je graag door het participatieplatform om de mogelijkheden te bespreken.
