Het centrum van een stad of gemeente is waar mensen wonen, werken, elkaar ontmoeten en ontspannen. Het is vaak een plek waar ieder van ons een herinnering aan kan koppelen. Dat maakt dat het ook wel eens gevoelig kan liggen wanneer een lokaal bestuur er ingrijpende veranderingen plant. Daarom besloot de gemeente Houten (ca. 50 000 inwoners) om inwoners via haar digitale CitizenLab-participatieplatform te betrekken bij de opknapbeurt voor het winkelcentrum Het Rond. Zo konden ze ideeën ophalen om de vitaliteit te versterken in lijn met de wensen van inwoners.

Heel wat inwoners ervaren Het Rond al jaren als een onprettige plek door een gebrek aan groen en steeds meer leegstaande winkels. Bovendien sluit het aanbod van horeca en cultuur niet aan en is er voor jongeren weinig te doen.

In de afgelopen jaren is er ook een duidelijke verschuiving opgetreden in de verwachtingen van inwoners over de invulling en beleving van gemeentelijke en stadscentra. Er is een groeiende vraag naar groen, betaalbare woningen, cultuur en horeca. Dit komt door het groeiende bewustzijn van duurzaamheid, de voordelen van in het centrum wonen en het verlangen naar een hoge levenskwaliteit.

“Wij vinden het belangrijk om inwoners bij onze plannen te betrekken. We hechten belang aan hun meningen en belangen, en we maken graag gebruik van hun ideeën en creativiteit. Daardoor kunnen we niet alleen inspelen op hun behoeften en wensen, maar ook onze plannen verbeteren.”

Mirjam Löwik, Strategisch adviseur bij Gemeente Houten

In 4 stappen naar een blauwdruk voor meer vitaliteit

Via verschillende kanalen werd een oproep gedaan om mee te denken. Dat kon via het “Houten praat mee”-platform, maar ook via straatinterviews. Om een zo breed mogelijk publiek te bereiken, trok het bestuur zelf de straat op om er mensen te bevragen.

Het project op het platform bestond uit vier fasen om een gestructureerd en inclusief proces te waarborgen:

Fase 1: Ideeënverzameling

In deze fase konden inwoners hun ideeën en wensen voor het centrum delen. Ze werden gevraagd na te denken over wat zij graag wilden zien in het winkelcentrum en welke valkuilen vermeden moesten worden. Deze fase zorgde voor een breed scala aan input en hielp bij het identificeren van de belangrijkste aandachtspunten.

Dankzij de tijdlijnfunctie hebben inwoners een duidelijk zicht op het participatieproces en wanneer ze kunnen meedenken. Bovendien kun je per fase van je project de nodige info delen of vragen stellen om de input op te halen die je nodig hebt.

Fase 2: Thema-analyse

Op basis van de input uit de eerste fase werden enkele centrale thema’s geïdentificeerd. In de tweede fase konden de inwoners hierop reageren via een peiling. Zo konden ze onder meer aangeven of ze het eens waren, welke elementen ontbraken of welke van minder belang waren. Dit zorgde voor verdere verfijning en prioritering van de aandachtspunten.

“Na de eerste fase brachten we de input uit de straatinterviews en de bijdragen op het platform samen. Vóór we alles in een plan goten, wilden we enerzijds over het totaalplaatje aan wensen en meningen terugkoppelen en anderzijds ook onze conclusies aftoetsen.”

Robin Haafkens, Senior communicatieadviseur bij Gemeente Houten

Fase 3: Nog een idee, iemand?

Op het moment dat de gemeente de resultaten van de peiling aan het verwerken was, kregen de inwoners alsnog de gelegenheid om met ideeën te komen omdat de peiling uit de vorige fase ze misschien wel aan het denken had gezet. Dit heeft als groot voordeel dat de gemeente gedurende het opstellen en verfijnen van het concept meteen deze input mee kon nemen.

Fase 4: Ontwerp plan van aanpak

In de vierde en laatste fase kregen inwoners de kans om input te leveren op een eerste versie van het plan van aanpak. Zo kon de gemeente zeker zijn dat ze alle belangrijke aspecten in overweging hadden genomen en dat ze niets over het hoofd hadden gezien. Met deze laatste stap zorgde Houten voor een grondige evaluatie en versterkte de gemeente het draagvlak voor het uiteindelijke plan.

Continue participatie met open ideeën- en inspiratiehoek

Op het “Houten Praat Mee”-platform heeft de gemeente een doorlopende digitale ideeënbox geïntroduceerd, waar inwoners hun suggesties voortdurend kunnen delen. Deze innovatieve aanpak zorgt voor een open en laagdrempelige manier om inwoners actief te betrokken te houden bij het vormgeven van hun leefomgeving, zelfs buiten de formele fases van een specifiek project.

“We wilden inwoners met deze extra interactiemogelijkheid de mogelijkheid geven om op elk gewenst moment hun ideeën te delen, zelfs tussen de officiële fasen in.”

Robin Haafkens, Senior communicatieadviseur bij Gemeente Houten

Kwartiermaker neemt het over

In het conceptplan is opgenomen dat er een “Kwartiermaker” wordt aangesteld – een spilfiguur die verantwoordelijk wordt voor het monitoren van de voortgang, de communicatie, het aanjagen van de verschillende initiatieven en de afstemming tussen alle betrokken partijen.

Met de aanstelling van de Kwartiermaker zorgt de gemeente voor een centraal aanspreekpunt voor alle betrokkenen, wat bijdraagt aan een effectievere en efficiëntere uitvoering van de plannen.

“Het conceptplan omvat diverse activiteiten die tot doel hebben het centrum van Houten vitaler te maken. Om elke activiteit optimaal te integreren, voornamelijk in termen van uitvoering, gaan we in overleg met de omgeving. De kwartiermaker heeft hierbij een coördinerende rol.”

Robin Haafkens, Senior communicatieadviseur bij Gemeente Houten

Wil je je inwoners ook beter betrekken?

Plan een gesprek met een van onze ervaren participatie-experts en ontdek wat ons platform voor je kan doen.