Digitale participatie helpt lokale besturen in alle uithoeken van Vlaanderen — en ver daarbuiten — om met inwoners de plek waar ze leven vorm te geven. Dat is belangrijk, want inwoners kennen hun stad of gemeente beter dan wie ook, en kunnen je helpen de juiste prioriteiten te stellen in het toewijzen van middelen. In dit artikel nemen we je mee op rondreis door Vlaanderen en belichten we vijf praktijkvoorbeelden van online participatie.

Herinrichting van de Markt in Berlaar

De dorpskern is het bruisende hart van Berlaar, en dus wilde het bestuur inwoners en andere belanghebbenden betrekken bij de vernieuwing. Dat deed de gemeente op verschillende manieren. Op het digitale participatieplatform konden inwoners en andere betrokkenen deelnemen aan peilingen en zo hun prioriteiten delen. Dit werd versterkt met de oprichting van digitale Toekomstcafés, waarin een groep geëngageerde burgers en lokale betrokkenen samen discussieerden over de toekomst van Berlaar.

Op basis van de besproken onderwerpen en de gedeelde ideeën stelde het bestuur verschillende scenario’s op voor het nieuwe ontwerp van het Marktplein. De details van deze ontwerpen zijn nog niet finaal, maar geven wel de grote lijnen van het concept weer en tonen bovendien aan hoe de feedback van inwoners in de plannen werd opgenomen. Deze opties zullen opnieuw voorgelegd worden aan de community, om zo te bepalen welke van de scenario’s zal worden geimplementeerd.

Een nieuw dorpsplein voor Ichtegem

Omdat de Ichtegemse dorpskern sterk verouderd was en dringend een make-over kon gebruiken, besloot de gemeente haar inwoners en andere lokale betrokkenen te betrekken bij het vormgeven van de nieuwe plannen. Want wie is er beter geplaatst om de markt van Ichtegem mee te vernieuwen dan de Ichtegemnaren zelf? 

In een eerste fase konden inwoners ideeën delen over hoe de transformatie van het dorpsplein er moest uitzien. Dit kon op het participatieplatform van de gemeente of in een ideeënbus aan het gemeentehuis. Deze fase werd aangevuld met een laagdrempelige peiling over verschillende thema’s, van mobiliteit tot erfgoed en groen. 

Een participatieproject op je eentje trekken, daar komt doorzettingsvermogen bij kijken. Maar als ik de positieve reacties van inwoners op ons platform zie, is het dat allemaal waard. Een platform biedt de mogelijk om een constructieve dialoog op gang te brengen.”

Annelien Roose, Communicatieambtenaar

Een studiebureau ging met deze input aan de slag om enkele scenario’s op te stellen, die opnieuw aan de Ichtegemnaar zullen worden voorgelegd.

Samen Dendermonde vormgeven

De stad Dendermonde zet digitale participatie in voor verschillende doelen. Zo gebruikte de stad eerder al het digitale participatieplatform om de Oude Vest — de winkelkern van de stad — in een nieuw jasje te steken. Bovendien lanceerde de stad recent ook een burgerbegroting om Dendermonde duurzamer, groener en klimaatvriendelijker te maken. 

Dankzij de verschillende projecten en participatiemethoden die Dendermonde inzet, krijgen ze de mogelijkheid om meer inwoners te betrekken bij het beleid van de stad. Met het CitizenLab-platform kan de stad op een efficiënte manier communiceren met haar inwoners en hun mening en ideeën verzamelen over belangrijke thema’s zoals duurzaamheid en stadsvernieuwing. Zo vergroot het lokaal bestuur de betrokkenheid van inwoners en krijgen zij een actievere rol in het vormgeven van hun leefomgeving. Dit draagt bij aan een groter draagvlak voor het beleid en versterkt de relatie tussen inwoners en lokale overheid.

Leuven zet participatie in voor ontharding

Vlaanderen is een van de meest verharde regio’s van Europa. Zestien procent van onze oppervlakte is verhard, dubbel zoveel als het Europese gemiddelde. Willen we onze regio beschermen tegen gevolgen van de klimaatverandering, zoals intensere regenbuien op korte tijd die tot overstromingen kunnen leiden, dan moeten we opnieuw ruimte maken voor groen.

Met de grootschalige “Hier dringt het door!”-campagne zet de stad Leuven volop in op ontharding. In een eerste fase konden inwoners aangeven welke plekken ze geschikt vonden om te ontharden op het online participatieplatform. Die ideeën konden ze vastpinnen op een interactieve kaart. Een jury koos acht ideeën uit om om te zetten in concrete plannen. Die ideeën maakte de gemeente bekend in een filmpje en op de website.

Ontdek meer over dit project in onze case study

Kortrijk maakt met ‘budgetgame’ van participatie een spel

Burgerbudgetten zijn razend populair in Vlaanderen, en dat heeft zo z’n redenen. Het is de makkelijkste manier om inwoners en andere betrokken partijen te betrekken bij het toewijzen van lokale budgetten. Dat zorgt niet alleen voor meer vertrouwen, draagvlak en transparantie, maar verzekert ook dat genomen beslissingen in lijn liggen met de behoeften van inwoners.

Ook Kortrijk was het afgelopen jaar in de ban van een burgerbudget. Het bestuur startte het project om de leefbaarheid, het samenleven, de participatie en de onderlinge betrokkenheid in de Kortrijkse buurten te verbeteren, en maakte daarvoor een budget van 100.000 euro vrij.

“De deelname aan het burgerbudget 2022 overtrof onze verwachtingen. Het participatieplatform ‘Kortrijk Spreekt’ is op korte tijd uitgegroeid tot dé referentie voor online participatie in de stad. De opties om lay-out aan te passen zorgen voor een naadloze overgang tussen onze website en het platform.”

Barbara Deman, gebiedsmedewerker binnen het team Leefbaarheid en Participatie van de stad Kortrijk

Lees de volledige case study over hoe het lokaal bestuur van Kortrijk de burgerbegroting aanpakte

Benieuwd hoe een online participatieplatform jou kan helpen om nog beter beleid te voeren?

Plan vandaag nog een vrijblijvend gesprek. Onze participatie-experts gidsen je met plezier door de verschillende functionaliteiten en inspireren je graag met nog meer voorbeelden.

Lees meer over de rol van participatie in de toekomst van je stad of gemeente