Vraag je je af hoe je je stad slimmer kan maken? Maar wat houdt het buzzword ‘slimme stad’ (of Smart City) juist in? En wat zijn de eerste stappen die je dient te nemen in om een slimme stad te worden? Dit artikel biedt je antwoord op deze vragen.

Infographic smart city action plan
INFOGRAPHIC: How to Kickstart Your Smart City Plans

De zes pilaren van een ‘slimme stad’

Om het simpel te stellen: een slimme stad is een stad die technologie gaat inzetten om stedelijke uitdagingen op te lossen. Het gebruik van informatie- en communicatietechnologieën (ICT) verlaagt de operationele kosten, verhoogt efficiëntie van werkprocessen en stimuleert de levenskwaliteit in de stad.

Bij het opzetten van je smart city plan, overweeg initiatieven te lanceren in één of meerdere van de volgende zes velden.

  1. Smart Governance (of ‘slim beleid’)

Smart governance brengt de relevante stakeholders van de stad samen (nl. burgers, stadsmedewerkers en private bedrijven) teneinde de besluitvormingsprocessen te verbeteren, synergieën te creëren en de algehele efficiëntie te verhogen.

Online burgerparticipatie is een voorbeeld van een project rond slim beleid. Het staat lokale overheden toe om de expertise van haar burgers optimaal te gaan benutten en hun inputs te gebruiken om mee het publieke beleid uit te tekenen.

De stad Hasselt in België gebruikte zo bijvoorbeeld een online participatieplatform om het vernieuwde stadspark Kapermolen te co-creëren met haar burgers.

  1. Smart Economy (of ‘slimme economie’)

Smart Economy slaat terug op het gebruik van IT om ondernemerschap te stimuleren en de productiviteit te verhogen op stadsniveau.

Overheidsinitiatieven zoals La French Tech in Frankrijk en Tech City in het Verenigd Koninkrijk hebben tot doel om ondernemers te helpen bij het lanceren en groeien van hun eigen bedrijf, door hen o.a. kantoorruimte, financiering en coaching aan te bieden.

  1. Smart Mobility (of ‘slimme mobiliteit’) 

Slimme mobiliteit komt pas tot stand wanneer logistieke processen en transportsystemen met elkaar geïntegreerd raken binnen de stad. Het doel van dergelijke initiatieven is vaak om stadsvervuiling tegen te gaan, CO2-uitstoot te verminderen, enzovoort.

Het Smart City Barcelona project is een dergelijk initiatief; het moet ervoor zorgen dat het aantal mobiliteitsoplossingen zonder schadelijke uitstoot (bvb. hybride taxis, elektrische wagens, herlaadpunten, en dergelijke) geleidelijk aan groeit.

  1. Smart Environment (of ‘slim milieu’)

Smart environment houdt naast slimmere energieconsumptie (zoals efficiënt grondstoffengebruik en hernieuwbare energie), controle over uitstoot, afvalmanagement en groene ruimtelijke planning in.

Om een goed voorbeeld te geven, de volgende 8 Spanish cities hebben hun elektriciteitsconsumptie verlaagd met 64% door het gebruik van slimme straatverlichting.

  1. Smart Living (of ‘slim leven’)

Onder Smart Living kan men de creatie van een culturele ontmoetingsplek met diverse culturele faciliteiten plaatsen. Andere onderwerpen die in dit veld thuishoren, zijn kwalitatieve huisvesting en sociale cohesie.

Enkele steden hebben apps gelanceerd die toeristen en burgers helpen om hun weg te vinden in de stad met behulp van real-time verkeersdata, informatie over culturele evenementen, gastronomie, en meer.

  1. Smart People (of ‘slimme mensen’)

Smart people slaat terug op de ontwikkeling van e-vaardigheden voor de bevolking, een verbeterde toegang tot onderwijs en trainings en een optimale toewijzing van menselijke werkkracht.

Molengeek is een door de overheid gesteunde organisatie die een tech community bouwt in achteruitgestoken buurten van Brussel zoals Molenbeek.

Smart city action plan
© IEEE Smart Cities

Hoe jouw Smart City plan volbrengen

De meeste mensen (academici, private en publieke spelers) lijken het eens te zijn over de brede waaier aan voordelen die verbonden zijn aan het Smart City-model (het “waarom” gedeelte). Er bestaat echter weinig hulp voor stadsambtenaren wanneer het op het design en de implementatie van een slimme stad aankomt (de “hoe” zijde).

Het volgende referentiekader biedt intuïtieve richtlijnen die jou kunnen helpen bij het ontwerpen van een Smart City plan.

  1. Identificeer stakeholders en rollen

Vooraleer een Smart City plan te ontwerpen, is het primordiaal om duidelijk processen te definiëren, alsook hun gewenste resultaat en de betrokken spelers te bepalen. Deze stap komt uiteindelijk neer op het in kaart brengen van hoe de stad vandaag in werking treedt.

  1. Bepaal de doelstellingen

De tweede stap is het bepalen van de doelstellingen op het hoogste niveau. Deze kunnen gelinkt zijn aan versnelde economische groei, een groenere stad, creatie van tewerkstelling of verlaagde energie-uitstoot.

  1. Definieer je meest belangrijke indicatoren

Zorg ervoor dat je voor iedere doelstelling bepaalt wat succes zou inhouden, en selecteer enkele indicatoren die je toestaan om dit te gaan evolueren over de tijd heen. Gebruikmaken van één van de veelgebruikte benchmarks – zoals de Global City Indicator Facility (GCIF), de Mercer Quality of Living Survey, of de Green City Index – kunnen ook erg nuttig zijn in deze context, gezien ze toestaan om je prestaties te vergelijken met die van andere steden.

  1. Breng je kapitaal in kaart

Iedere stad bestaat uit de volgende vier onontbeerlijke componenten: nutsdiensten, transport, vastgoed en stadsdiensten. Voor elk van deze componenten dien je het kapitaal in kaart te brengen om te zien hoe de stad gestructureerd is.

  1. Meet, vergelijk met benchmarks en rapporteer

Er dient volgens een consistente manier gerapporteerd te worden opdat ieder project (en de verderzetting ervan) kan worden geëvalueerd over de tijd heen en in vergelijking gesteld kan worden met andere projecten. Best practices dienen uiteindelijk bepaald en gecommuniceerd te worden.

Stel een team samen en begin eraan

Of jouw stad nu groot of klein is, het is hoog tijd om technologie geleidelijk aan te verankeren in je manier van werken. Stel een team samen, selecteer de meeste relevante domeinen en begin je ambitieuze Smart City plan op te stellen.

Bronnen: Mapping Smart Cities in the EU (European Parliament), Smart City Framework (Falconer G., Mitchell S.)