We publiceerden dit artikel eerder bij Platform31
De Omgevingswet houdt lokale besturen al enkele jaren bezig. De invoering zou in 2018 plaatsvinden, maar werd doorgeschoven naar 2022. Dat geeft je als gemeente wat extra tijd om je omgevingsvisie – de ambities voor de fysieke leefomgeving op lange termijn – vorm te geven. Ons advies: benut deze extra tijd om het participatieproces te versterken, want dat komt het eindresultaat alleen maar ten goede. We delen alvast vijf tips voor een sterke omgevingsvisie op basis van een waardevol participatietraject.
#1: Bepaal de focus voor jouw omgevingsvisie
Een omgevingsvisie opstellen is maatwerk. Doe gerust inspiratie op bij de buren, maar wat zij doen integraal overnemen, is vaak geen goed idee. Begin met een concrete focus over wat je zelf wilt bereiken. Logischerwijs zijn bepaalde thema’s voor jou van groter belang dan andere. Weet ook dat wat je aankaart impact heeft op welke belanghebbenden je het best betrekt, welke methode van participatie geschikt is en wanneer die moet plaatsvinden.
#2: Organiseer je intern
Als je als gemeente weinig ervaring hebt met burgerparticipatie, kan dat voor wat onwennigheid zorgen. Zeker voor kleine teams lijkt het een extra taak bovenop een al overvolle agenda. Maak daarom vooraf duidelijke afspraken over de rolverdeling, interne processen én besluitvorming. De mogelijkheden verschillen hier natuurlijk enorm per gemeente en ook hier geldt dus zeker dat het interne proces maatwerk is.
#3: Start klein en schaal wat werkt
Voor de grootste garantie op succes hou je je project aan de start het best klein en duidelijk afgebakend. Begin met een pilot van enkele weken of maanden in een buurt of wijk. Op basis van wat werkt, kan je een project dan gemakkelijk schalen naar de rest van je gemeente.
#4: Mix verschillende vormen van bewonerparticipatie
Wanneer je mensen benadert, kan dit onder meer via een (flits)peiling, survey, burgerbegroting of het verzamelen van ideeën. Veel van deze methoden zijn zowel online als offline te implementeren. Het voordeel van online participatie is vaak een groter bereik en meer inclusie.
Via een participatieplatform kun je de belanghebbenden betrekken waar en wanneer dat voor hen het best past. Denk bijvoorbeeld aan werkende ouders die vaak ‘s avonds of in het weekend pas een moment kunnen vrijmaken. Of jongeren, die in veel gevallen een voorkeur hebben voor digitale vormen van participatie.
#5: Creeër vertrouwen met communicatie
Last but not least: communiceer transparant en regelmatig. Door tussentijds terug te koppelen, toon je betrokkenen dat je effectief naar hen luistert en hun input niet zomaar naast je neer legt. Dat is enerzijds belangrijk om betrokkenen op lange termijn gemotiveerd te houden aan het proces deel te nemen. Anderzijds helpt het om te voorkomen dat er onrealistische verwachtingen ontstaan bij de deelnemers.
Of je nu al aan de slag bent met je omgevingsvisie of nog moet starten, download onze gratis handleiding ‘Participatie in de omgevingsvisie’. Het is een belangrijke houvast en bevat meer nuttige tips en voorbeelden.
Is jouw stad of gemeente ook op zoek naar manieren om burgers een stem te geven bij lokale beleidsbeslissingen? Onze participatiestrategen laten graag zien hoe een digitaal platform kan helpen om jullie doelstellingen te bereiken!
